حکیمه هاتف - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمود دانشور کاخکی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدرضا کهنسال - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد بنایان - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

نوسانات اقلیمی در یک منطقه اثرات شدیدی بر منابع آب و خاک می گذارد؛ بنابراین مطالعه میزان نوسانات به وجود آمده در عوامل اقلیمی مناطق مختلف به جھت اتخاذ سیاست ھای مقابله یا انطباق با شرایط جدید از اھمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از روش ھای بررسی میزان نوسانات یا آسیب ھای به وجود آمده بر فعالیت ھای اقتصادی، محاسبه شاخص آسیب پذیری می باشد. در این مطالعه با ھدف بررسی نوسانات به وجود آمده در عوامل و پارامترھای اقلیمی، شاخص آسیب پذیری نوسانات عوامل اقلیمی در بازه زمانی 1393-1373 برای 11 شهرستان استان خراسان رضوی مورد محاسبه قرار گرفته است. این شاخص بیان گر ویژگی ھای موجود در داخل منطقه می باشد که در اثر نوسانات عوامل اقلیمی دچار آسیب شده و پیش بینی می شود که در آینده نیز آسیب پذیری بیشتری داشته باشند. اجزای این شاخص دو نوع مخاطرات ریسک ھای دایمی (افزایش دما و کاھش بارش) و ریسک ھای مکرر (پیشرفت خشکی و وقوع توفان) را که بر رشد اقتصادی موثر ھستند را شامل می شود. نتایج حاصل از محاسبه شاخص حاکی از آن است که در بین شھرستان ھای استان خراسان رضوی در دوره مورد مطالعه تربت حیدریه بیشترین و چناران کمترین میزان آسیب را از تغییر در عوامل اقلیمی دیده اند، متوسط مقدار شاخص محاسبه شده در شھرستان ھای استان خراسان رضوی 47/04 می باشد. پیشنھاد می شود که سازمان ھای مختلف جھت برنامه ریزی و تخصیص بودجه ھای مقابله با اثرات منفی ناشی از تغییر عوامل اقلیمی از نتایج شاخص استفاده نمایند.

خراسان رضوی، شاخص آسیب پذیری، شوک دایمی، شوک مکرر