ابتکار و تقلید جامی در حکایت پیر خارکش

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دومین همایش بین المللی شرق شناسی، مطالعات ایرانی و بیدل پژوهی
  • کد COI اختصاصی: OSPL02_117
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 900
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی حیدری

دانشیار دانشگاه لرستان.

احمد کنجوری

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی

چکیده

در ادبیات کلاسیک، جامی را خاتم الشعرا می نامند. او با ژرف اندیشی در شعر شاعران پیشین و گاه با بهره گیری از شگردهای هنرآفرینی شاعران پیشین و تلفیق استادانه ی آنها در قاب و قالب تناسب ها و قاعده افزایی های شاعرانه و گوش نواز آثاری ماندگار می آفریند. یکی از زیباترین و مشهورترین سروده های جامی، مثنوی پیر خارکش است که در اورنگ چهارم (سبحه الابرار) آمده است. این مقاله بر آن است که از ریشه ها و بنمایه های سروده ی پیر خارکش پرده بردارد و متون تاثیرگذار بر جامی را در سرایش این حکایت معرفی کند. مفروض است که جامی در سرایش این مثنوی از نظامی، عطار و سعدی بیشترین تاثیر را پذیرفته است؛ بنابراین ضمن مقایسهی حکایت پیر خارکش با داستان پیر خشت زن از کتاب مخزن الاسرار و دو حکایت سلطان محمود با آن مرد که...همنام او بود و حکایت محمود و گازر و خشت زن از الهی نامه ی عطار و نیز حکایت حاتم طایی و خارکن از کتاب گلستان به بررسی وجوه اشتراک و افتراق و نقاط قوت و ضعف آنها و چگونگی تاثیرپذیری جامی از شاعران قبل از خود، پرداخته شده است. تمام این حکایات به شیوه ی مناظره و با زبانی ساده سروده شدهاند. توجه به ادب تعلیمی مهمترین درون مایه و مضمون حکایات است. اگر چه جامی در این حکایت ابتکاراتی دارد اما در همهی موارد تنوانسته از پیشینیان خود موفق تر باشد. در مجموع، حکایت سعدی از دیگر حکایات فنیتر و ادبی تر است

کلیدواژه ها

خار، نظامی، عطار، سعدی، جامی.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.