طبقه بندی شاخص های تخصیص کاربری زمین شهری با رویکرد توسعه ی پایدار

تخصیص کاربری زمین به معنی روند تخصیص فعالیت ها یا کاربری های مختلف به واحدهای یک منطقه در یک زمینه جغرافیایی است. اثرات منفی تخصیص نامناسب زمین مانند تخریب زیست محیطی، بی عدالتی اجتماعی و پراکندگی رشد شهری، همگی بر لزوم توجه به پایداری در فرایند برنامه ریزی کاربری زمین و تخصیص آن تاکید دارند. پایداری جامع در تخصیص کاربری زمین به عنوان تعادلی بلندمدت بین توسعه اقتصادی، حفاظت زیست محیطی، استفاده کارا از منابع و عدالت اجتماعی تعریف می شود. در ادبیات شهرسازی و در مقالات متعدد به موضوع تخصیص کاربری زمین با استفاده از روش ها و مدل های مختلف پرداخته شده است. در این مطالعات شاخص های تخصیص کاربری زمین بر اساس رویکردی مشخص استخراج نشده و بیشتر بر ارایه ی الگو و مدل نهایی تخصیص زمین تاکید گردیده است؛ درحالی که برای برنامه ریزان شهری و متخصصین حوزه ی شهرسازی تعیین شاخص ها بر اساس رویکرد مشخصی که بتواند امر توسعه شهر را بر اساس اصول پایداری ارتقاء بخشد، اهمیت بسیاری دارد. بنابراین با توجه به اینکه یکی از روش های مطلوب برای توسعه مبانی نظری پژوهش، تعیین معیارهای موثر بر موضوع پژوهش است، در این مقاله کوشش شده است معیارها و شاخص های مورد استفاده برای تخصیص کاربری زمین با رویکرد توسعه ی پایدار استخراج، تعریف و طبقه بندی شوند. بر این اساس ضمن ارایه ی چارچوبی کلی از شیوه نگرش به مفهوم توسعه ی پایدار در برنامه ریزی کاربری زمین و مطالعه ی پژوهش های مختلف در این حوزه و استفاده از روش پژوهش ترکیبی، شاخص های بکار رفته در مطالعات مختلف در قالب ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی دسته بندی و ارایه شده اند.

کلیدواژه ها:

تخصیص کاربری زمین شهری ، توسعه ی پایدار ، شاخص های تخصیص کاربری زمین شهری