کاظم نظری بقا - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
علی دهقان - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
حمیدرضا فرضی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

تجربه زیباییشناسی طبیعت مانند عشق و دلبستگی امری فطری محسوب میشود، از این رو گرایش به طبیعت و انعکاس آن در آثار هنری و ادبی مساله ای طبیعی و قابل درک است. در ناتوریسم((Natorism، طبیعت با تمامی ابعادش دنیای هنر و ادب را در می نوردد و رد پای حسی مشفقانه بر مبنای حقیقت را در نهاد انسان بر جای میگذارد.بسیاری از جشنها و آیین های ایرانی با طبیعت گره خورده است. این کیفیتها در جنبه علمی طبیعت وجود ندارند. عشق به زمین توجه بی قید وشرطی است که از یک حس درونی نسبت به زمین نشات میگیرد. ادبیات و شعر فارسی از همان آغاز با محیط زیست و عناصر طبیعت درارتباط بوده است. طبیعت گرایی در شعر معاصر از آن جا اهمیت بیشتری پیدا میکند که نیما یوشیج نگاه انسان معاصر ایرانی را از فراسوها به زمین دعوت می کند و طبیعت پیرامون را با طبیعت درونی در تعریفی مدرن و دگرگون شده به نمایش می گذارد. سهراب سپهری از برجسته ترین شاعران طبیعت گرای معاصر در حوزه شعر فارسی است. نگاه ویژه و نوگرایانه سپهری در عرصه زبان و اندیشه و صور خیال و پرداخت اشتیاقآمیز و صادقانه او به مضمون طبیعت، شعر او را درمعرض اهمیت دوچندان قرار میدهد.نگاه اساطیری به طبیعت در اشعار سپهری میتواند منشا فرهنگ آریایی و عرفان بودیسمی( (Budhism و تایوییزمی((Taoism داشته باشد. در مقاله حاضر آبشخورهای فکری و فلسفی سپهری در اشعار ونوشته های خود او و منتقدان آثارش بررسی شده است. این مطالعه نشان می دهد که طبیعت گرایی سهراب سپهری برخاسته از نوع نگاه فلسفی او به زندگی و دنیای پیرامون اوست. فلسفه سپهری را اندیشه هایی می سازند که با فلسفه طبیعت همزیستی تنگاتنگ دارند. اساطیر، عرفان و تجربه زیسته شاعر، عناصر سازنده شاکله تفکرات و جهت دهنده ذهنیت شاعرانه او هستند.

طبیعت گرایی، مبانی فلسفی، سهراب سپهری