فرزاد کریمی - دکترای زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات غنایی
محمدحسین کرمی - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

اگر متون ادبی را بازتابی از زندگی فردی و اجتماعی انسان بدانیم، یکی از مسایل تعیین کننده ی ویژگیهای ادبی،تحلیل چگونگی بازنمایی واقعیت در یک متن است. بازنمایی، اهمیت و شیوه های آن از موارد بنیادین در مباحث فلسفی، از عصر روشنگری تا به امروز است. شاید بتوان گفت مهمترین عامل بازشناسی دوره های گوناگون و انواع مختلف ادبی نیز همین توجه به شیوه های بازنمایی است. در این مقاله، منظومه ی خسرو و شیرین نظامی گنجوی براساس نظریه ی استیورت هال در مورد بازنمایی تحلیل شده است. در این تحلیل، تاثیر شیوه های گوناگون شناخت و کسب آگاهی توسط سوژه، در انتخاب روشهای بازنمایی بررسی میشود. بر این مبنا، در این پژوهش فرایند شکلگیری شخصیت در جریان بازنمایی در داستان مورد نظر، ویژگی های آن، و تاثیر این ویژگیها در ساخت هویت فردی شخصیتها بررسی و تبیین شده است. براساس یافته های این تحقیق، بازنمود در داستان خسرو و شیرین، به عنوان یکی از نمونه های عالی ادبیات کلاسیک عمدتا منطبق بر رهیافت بازتابی در تقسیم بندی هال است و به نظر میرسد با یررسی نمونه های بیشتر، نتایج حاصل از تحلیل را بتوان برکلیت ادبیات سنتی نیز تعمیم داد.

بازنمایی، منظومه ی خسرو و شیرین، نظریه ی بازنمایی استیورت هال، سوژه