بررسی مفهوم مدارا و تساهل در اشعار فارسی علامه اقبال لاهوری

مولانا اقبال لاهوری به عنوان یکی از بزرگترین نظریه پردازان وحدت اسلامی در جهان اسلام، تمام تلاش خویش را در جهت بازشناسی و ارایه تعریف نوینی از مفهوم وحدت به کار بسته است که بخش بزرگی از آثار این اندیشمند به معرفی مبانی واصول این مفهوم اختصاص یافته است. مفهوم وحدت مورد نظر اقبال از سویی با برجسته سازی اصول ایدیولوژیک در پی القاءهمانندی و همسرانجامی ملل اسلامی در راستای شکل گیری ملیه اسلامی و از سوی دیگر با معرفی نمود انسانی و عام وجه زندگی بشر، با شناختی تجربی که از دنیای غرب دارد در پی ایجاد پیوندی پویا و فعال بین تمدن اسلامی و تمدن بشری است. تیوری اقبال برای بشر امروز با محور قرار دادن مدارا و تساهل در بعدی ایجابی به معرفی اصول و اشتراکات انسانی و برجسته سازی این اصول میپردازد و در وجهی سلبی با پرهیز از جزیی نگری و نگاه فرقه ای سعی دارد وجه انسانی و بشری دین اسلام را برای بشر امروز باز تعریف کند تا هدف غایی آموزه های این دین آسمانی را که کمال و آرامش بشر است دست یافتنی تر سازد. بازشناسی و معرفی چنین دیدگاه های متعالی و مترقیای تنها مرهم اوضاع فاجعه بار و اسفناک امروز کشورهای اسلامی و جهان امروز است.

کلیدواژه ها:

اسلام ، وحدت ، مدارا ، مردم ، اشعار فارسی ، اقبال لاهوری