مجید محمدصادق - دانشیار دانشکده دامپزشکی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرستان گرمسار، ایران.
فرهاد کتوکی - دامپزشک فعال در بیماری های دامهای بزرگ (اسب)، شهرستان گنید کاووس
محمود اعتصامی - دانش آموخته دوره دکترای عمومی دانشکده دامپزشکی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرستان گرمسار، استان سمنان، ایران.

ساختار ضعیف پرینه یکی از علل رایج ناباروری می باشد که اگر ناکارآیی در عملکرد آن مشخص شود نیاز به عمل جراحی کسلیک دارد. دو نوع عمل کسلیک دایمی و موقت وجود دارد. در این مطالعه به منظور مقایسه نیاز به عمل کسلیک در مادیان های با نژاد مختلف در ایران به اسبداریهای اطراف گرگان مراجعه شد و 457 راس مادیان از سه نژاد تروبرد ( 102 ) دو خون ( 239 ) و ترکمن ( 116 ) بررسی شدند. که 91 راس از این تعداد نیاز به عمل کسلیک داشتند. با استفاده از وسایل مورد نیاز شاخص کسلیک محاسبه و در مادیان های دارای شاخص بالای 100 عمل کسلیک را انجام شد. نتایج نشان داد که میزان 10/3 درصد از مادیان های ترکمن 22/3 درصد از مادیان های دو خون و 24/5 درصد از مادیان های تروبرد مورد عمل کسلیک قرار گرفتند و درصد مادیان های آبستن شده در بین کسلیک شده ها 66 درصد و در بین مادیان های سالم که نیاز به کسلیک نداشتند 77 درصد بود. میزان مادیان آبستن شده در تاروبرد 23% دو ون 52% و ترکمن 25% بود. P<0.05 تعداد سرویس 1/76±0/09, 1/66±0/05, 1/53±0/06، شاخص کسلیک 21/0/06±0/17 و 214/29±9/98 و اندازه فرج 9/4±0/25,9/39±0/13,9/57±0/23 زاویه فرج 25/36±1/72,22/64±0/83 روزهای باز در آبستن ها 4/51±0/25,25/8±2/04,22/88±2/22 و روزهای باز در غیر ابستن ها 140/88±8/1 , 157/71±6/79 , 151±11/55 به ترتیب در نژاد های تاروبرد، دوخون و ترکمن بود P<0.05 ازاین مطالعه نتیجه گیری شد نیاز به عمل کسلیک در مادیان های اصیل خارجی رایج تر از دوخون و ترکمن است و این اقدام برای باروری مادیان های مبتلا موثر است.

مادیان ترکمن، دوخون، تاروبرد، بخیه کسلیک