مریم بیاتی خطیبی - استاد ژیومورفولوژی دانشگاه تبریز
فریبا کرمی - استاد ژیومورفولوژی دانشگاه تبریز

رودخانه ارس به عنوان مهمترین رودخانه مرزی شمال غرب کشور با پیچ و خم هایی که در مسیرجریان خود ایجاد می کند جابجایی سالانه زیادی را در مسیر تجریه می کند.این رودخانه به علت قدرت برش در سواحل خود ،فرسایش زیادی را در کرانه ها ایجاد می کند و مواد حاصل از فرسایش را در مسیر جریان جابجا و به صورت پشته های رسوبی در بخش های مسیر خود برجای می گذارد .جدای از فرسایشی که این رودخانه در مسیر جریان بوجود می آورد، جابجایی هایی که در بخش های عرضی ایجاد می کند، مسایل و مشکلاتی را برای دو کشور همسایه بوجود می آورد .به لحاظ اهمیت سیاسی و محیطی این رودخانه ،در این مقاله سعی شده است با استفاده از روابط معتبر از جمله روابط هیدرولوژیکی ،قدرت برش رودخانه ارس و میزان جریان رسوباتی که حمل می کند بررسی و برآورد شود.نتایج بررسی ها نشان می دهد که میزان تخلیه رسوبات از بخش های کناری به داخل جریان در سال های اخیر افزایش یافته است .این افزایش در اثر افزایش قدرت برش رودخانه در قسمت های قوس خمیدگی های صورت گرفته است .نتایج بررسی ها همچنین حاکی از این است که میزان جابجایی رودخانه ارس در محدوده عرضی افزایش یافته که این امربه منزله کاهش محدوده دشت سیلابی در طرف ایران بوده است.

قدرت برش،جریان رسوبات ،فرسایش کناری ،رودخانه ارس