شناسایی عوامل، اثرات، ارتباط ها، فرایندها و اولویت گذاری فشارها با رویکرد DPSIRبه منظور برنامه ریزی مدیریت حوزه آبخیربنکوهبا مشارکت ذینفعان محلی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 565

فایل این مقاله در 8 صفحه با فرمت PDF و WORD قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

WATERSHED13_239

تاریخ نمایه سازی: 21 بهمن 1397

چکیده مقاله:

آبخیزبنکوهازحوضه های مهمودرعینحالبحرانی ازنظرتغییرات مدیریت اراضی همچون تخریب مراتع، اقدامات کشاورزی نامناسب و غیراصولی و توسعه ناپایدار به ویژه در اراضی شیب دار و مناطق کوهستانیبهشمارمی رود.بنابراین به منظور غلبه بر مشکلات حوضه، کاهش فشارها و بهبود وضعیت سیستم ارایه راهکارهای مختلف ضروری به نظر میرسد.بدین منظور در این تحقیق با استفاده از رویکرد DPSIR بهشناسایی مشکلات حوضه و روابط علت و معلولی بین عوامل تاثیر گذار بر وضعیت حوزه آبخیز بنکوه با مشارکت ذینفعان محلی پرداخته شد. سپس با استفاده از نتایج کارگاه ها و همچنین جلسات و نظرات کارشناسان، فشارها از لحاظ اهمیت وفراوانی آن ها در وضعیت های مختلف اولویت بندی شدند. در نهایت با توجه به امتیاز هر راهکار از فشار مربوطه و فراوانی راهکارها در هر فشار، راهکارها بر اساس اهمیت اولویت بندی شدند.نتایج حاصل از تحلیل رویکرد DPSIRنشان داد، مهمترین فشارهای دخیل در حوزه آبخیز بنکوه، تصرف و تغییر کاربری اراضی و از بین بردن پوشش گیاهی و همچنین بهره برداری بیش از حد ظرفیت منابع آب (سطحی و زیرزمینی) هستند.شایان ذکر است، راهکارهای عملیات بیومکانیکی جهت ذخیره نزولات، اصلاح بیولوژیکی مراتع و فرهنگ سازی و آموزش گردشگران و مردم محلی از بین راهکارهای پیشنهادی رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. بنابراین به منظور مدیریت بهتر حوزه های آبخیز و دست-یابی به توسعه پایدار باید به راهکارهای عملیات بیومکانیکی جهت ذخیره نزولات، اصلاح بیولوژیکی مراتع و فرهنگ سازی و آموزش گردشگران و مردم محلی بیشتر از راهکارهای دیگر توجه شود و در دستور کار مدیران و برنامه-ریزان قرار گیرد و نتایج آن مورد پایش و ارزشیابی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مدیریت جامع حوزه آبخیز ، رویکرد DPSIR ، حوزه آبخیز بنکوه

نویسندگان

احسان الوندی

نویسنده مسوول: دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

امیر سعدالدین

دانشیار گروه آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

واحد بردی شیخ

دانشیار گروه آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و مناباع طبیعی گرگان،