سمیه همتی - دانش آموخته کارشناس ارشد گروه محیط زیست، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، اردبیل، ایران

زمینه و هدف: از جمله راهکارهایی که در کاهش پسماند مد نظراست، اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا توسط خانوارهاست که پایه و اساس این گونه طرح ها، بر مشارکت خانوارها استوار است. هدف اصلی این مطالعه بررسی عوامل موثر جهت مشارکت در طرح تفکیک از مبدا پسماند های شهری از دیدگاه شهروندان می باشد روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی - مقطعی از طریق تکمیل 100 پرسشنامه با مصاحبه حضوری در شهر سرعین انجام شد. در این مطالعه آگاهی و علاقه مردم و میزان تاثیر گذاری روش های مختلف آموزشی ( چهره به چهره، پمفلت، رسانه) جهت مشارکت شهروندان در طرح تفکیک از مبدا پسماند های شهری سنجیده شد. جهت بررسی ارتباط بین متغییرهای کیفی از آزمون کای دو در سطح معناداری 5% استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد در بین متغییرهای مورد بررسی به غیر از درآمد و تعداد افراد خانواده بقیه متغییرها با میزان مشارکت شهروندان رابطه معنا داری داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده 38% از شهروندان از آگاهی کمی در زمینه تفکیک از مبدا برخوردار بودند و حدود 90% از شهروندان تمایل و علاقه به آموزش جهت مشارکت در اجرای این طرح را داشتند. همچنین از بین روش های آموزشی مورد بررسی (چهره به چهره، پمفلت، رسانه)، آموزش از طریق رسانه بیشترین تاثیرات را از دیدگاه شهروندان جهت مشارکت در طرح تفکیک از مبدا پسماندهای شهری داشت.نتیجه گیری: طبق نتایج مطالعه حاضر نهادینه کردن طرح تفکیک در مبدا مستلزم بهره گیری از مشارکت مردم میباشد. مشارکتی که بدون کسب آ گاهی لازم قابل تحقق نمی باشد. بنابراین در برنامه ریزی مدیریت شهری با توجه به وضعیت و شرایط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی جامعه نوع سیستم آموزشی مطلوب جهت ارتقای آگاهی شهروندان باید مشخص شود. براساس نتایج این مطالعه رسانه ها از میان تمامی ابزار و فنون جدید سهمی شگرف در افزایش میزان آگاهی مردم جهت مشارکت در اجرای برنامه های تفکیک از مبدا را دارد

مشارکت شهروندان ، تفکیک از مبدا، پسماندهای شهری، سرعین