فرازمندی دیوانسالاری در تمدن اسلامی و نقش دبیران ایرانی ( با تاکید بر قرون نخست هجری)

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوازدهمین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی
  • کد COI اختصاصی: RAFCON12_073
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 414
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبدالکریم رستمی

دانشجوی دوره دکتری رشته تاریخ و تمدن ملل اسلام و ایران

چکیده

پس از فتح ایران، بستر مناسبی برای استفاده از تجارب دیوانی و تشکیلاتی ایرانیان که از تجربه و سابقه تمدنی قابل توجهی در امور ملکداری و امور دیوانی برخوردار بودند، فراهم آمد. فاتحان عرب پس از اینکه محاسبه درآمدهای ناشی از خراج و جزیه بویژه ثبت و ضبط حساب مناسبات مالی در مناطق مختلف ایران را بسیار فراتر از توان و استعداد تشکیلاتی خود یافتند، به ناچار دست یاری نزد ایرانیان دراز کردند و از طبقه دبیران ایرانی به مثابه بازوی توانمند اداری و اجرایی در امر خطیر ملکداری سود جستند. تعریب دواوین را می توان نقطه عطف در دیوانسالاری عربی اسلامی دانست. دبیران ایرانی نه تنها پیش از عربی سازی دیوان سالاری اسلامی مجریان و مدیران تشکیلات اداری و مالی دستگاه حکومتی بودند، بلکه نقش اصلی و اساسی را نیز در مرحله گذار از دیوانسالاری بومی به دیوانسالاری عربی بازی کردند. بدین ترتیب پایه های دیوان سالاری اسلامی از آغاز تاسیس تا مراحل تکمیلی و تکاملی آن با دخالت دبیران ایرانی و با اتکاء به میراث دیوانی ایران ساسانی گذاشته شد.

کلیدواژه ها

دیوان سالاری اسلامی، دیوان سالاری ایرانی، دبیران ایرانی، تعریب دیوانها، تمدن اسلامی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.