میثم فتحی - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
صادق مرادی - دکتری حقوق جزا عضو هیات علمی دانشگاه تهران مرکز

فعل نوعا کشنده که غالبا ملاک قتل عمدی است و قانونگذار صراحتا این نوع قتل را در بند ب ماده 290 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ارایه داشته است در جای خود بحث های بسیاری در در رابطه با نقش و جایگاه قصد و علم مرتکب در جنایات با فعل نوعا کشنده به وجود آورده است. آنچه در این بند مطرح می باشد راجع به جنایاتی است که در آن مرتکب قصد صریح و قبلی جهت ارتکاب قتل ندارد ولیکن به سبب فعل نوعا کشنده خود، واجد یک نوع قصد ضمنی مطلق و نهایتا قاتل عمدی شناخته شده است که در این رهگذر نظرات حقوقی و فقهی مختلف راجع به این بحث مورد بررسی اجمالی قرار می گیرد. در هر حال سعی شده تا با کنکاو متون حقوقی و فقهی معتبر عنصر روانی این نوع قتل به درستی تجزیه و تحلیل شود و بر اساس آن به جایگاه صحیح حقوقی قصد و علم که دو پایه اساسی و تشکیل دهنده قتل عمد هستند پرداخته شود و همچنین این بحث در مذاهب اربعه نیزمورد بررسی قرار گرفته است.

فعل نوعا کشنده، قتل عمد، ماده 290 قانون مجازات اسلامی، مذاهب اربعه