اهمیت مکانی و آثار آن در فقه جزایی اسلام

از دیدگاه مکتب حقوقی اسلام اراده خداوند مبنای حقوق است. و منبع اساسی حقوق اسلامی نیز وحی خداوند است. بنا به تعاریف گوناگون دانشمندان از حقوق جزا، قواعد جزایی از ویژگی هایی برخوردارند، مانند : 1- الزام آور بودن 2- داشتن ضمانت اجرا 3- جامعیت 4- درون مرزی بودن. و نیز از نظر قلمرو حقوق جزا از دو جهت زمان، و از حیث مکان، بر تعامل و روابط اشخاص سایه افکنده است. مکان در حقوق جزا از جهات مختلف حایز اهمیت است بسیاری از داده های جرم شناسی و جامعه شناسی جزایی مبتنی بر مکان است. و نیز مساله مکان در حقوق جزای داخلی و در عرصه بین المللی آن در تعیین صلاحیت محاکم از اهمیت اساسی برخوردار است. و در خصوص اهمیت مکانی و آثار آن در فقه جزایی اسلام لازم است بیان کنیم که باید بین آنچه هست، و آنچه باید باشد تفاوت قایل شد . اسلام یک مکتب ریالیسم است. بر همین اساس همواره بر واقعیت ها توجه دارد. قوانین جزایی اصولا درون مرزی هستند و در چارچوب قلمرو حاکمیت کشورها قابلیت اجرا دارند در فقه اسلام با توجه به جمیع نظرات اهل سنت و تشیع لازم است بیان کنیم که اجرای حدود منحصرا در سرزمین های اسلامی صورت می گیرد و اصولا مکتب اسلام بین آرمان و واقعیت تفاوت قایل است. فقه های اسلامی جهان را به دو قطب دارالاسلام، و دارالحرب، تقسیم می کنند. و ملاک دارالاسلام از نظر امامیه و اهل سنت وجود حاکمیت دولت اسلامی است. و صلاحیت سرزمینی قوانین فقهی و جزایی بطور مطلق مورد پذیرش قرار دارد. و دارالحرب تحت سرپرستی و حاکمیت دولت غیر اسلامی می باشد. و لذا اجرای قوانین و حدود اسلامی در این سرزمین ها ممنوع است. در کل قوانین جزایی درون مرزی هستند، و در چارچوب قلمرو حاکمیت کشورها و قرار دادهای پذیرفته شده بین المللی قابلیت اجرا دارند.

کلیدواژه ها:

فقه جزایی ، اهمیت مکانی ، اسلام