نگاهی جمعیت شناختی به اشتغال زنان در ایران با تاکید بر سرشماری سال 1395 : چالش ها و موانع تحقق اشتغال زنان

اشتغال زنان از پدیده های با اهمیت اجتماعی اقتصادی در فرایند توسعه یافتگی است، به گونه ای که مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی از شاخص های توسعه پایدار است و نرخ دسترسی زنان به فرصت های شغلی بیان کنندهء وضعیت اجتماعی زنان در کشور است. اشتغال زنان مقوله مهمی است که در کشورهای جهان سوم همچون ایران به کندی و با تاخیر بیشتری مورد توجه مسیولین قرار گرفته است. اما ویژگی های جمعیتی در ایران بیانگر آن است که دیگر نمی توان نسبت به مسیله اشتغال زنان با تردید و بی اعتمادی برخورد کرد و در برنامه ریزی های توسعه، دیدگاه جنسیتی را اعمال کرد. اینک بیان این مطلب که سهم زنان از اشتغال در سالیان اخیر چگونه بوده است، جای تحقیق و بررسی دارد. بنابراین با توجه به اهمیت این موضوع، محققین تحولات صورت گرفته در وضعیت اشتغال زنان در فعالیت های اقتصادی را با داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن، سال 1395 مورد تحلیل و بررسی قرار داده اند. سپس در گام دوم با ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته به مطالعه ای کیفی و شناسایی مجموعه موانع اشتغال زنان در پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که نقش ساختار سنی فزاینده است. همچنین با توجه به افزایش جمعیت در دهه اخیر میزان بیکاری زنان و مردان افزایش یافته که در زنان بیشتر بوده است. همچنین زنان پذیرفته شده در مراکز و موسسات آموزش عالی افزایش یافته است و تحصیلات زنان در اشتغال آنان در بخش عمومی موثر بوده است. همچنین در گام دوم پژوهش پس از استخراج ابعاد و نام گذاری آنها با استفاده از ادبیات پژوهش و همسانی درونی بین مفاهیم، سوال هایی برای سنجش هریک از ابعاد طراحی شد، تحلیل عاملی اکتشافی سوالات پرسشنامه، مقدار (KMO)؛ 0/848 محاسبه گردید. همچنین ضریب معناداری برابر صفر (کوچکتر از 0/05) به دست آمد، که نشان از تایید ابعاد چهارچوب است. همچنین برای تعیین صحت مدل اندازه گیری، روش تحلیل عاملی تاییدی بکار گرفته شد، که تحلیل عاملی تاییدی ارتباط و همبستگی بین موانع پیشرفت زنان در صنعت نفت و چهار بعد مذکور و همچنین همبستگی بین چهار بعد و سوال های مربوط به هر بعد را تایید کرد.

کلیدواژه ها:

توزیع مکانی ، جمعیت ، اشتغال ، سرشماری نفوس ، موانع