اسماعیل رستگار - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه قم
سحر وحدت پور - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه قم
ایمان دارابی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهید رجایی کرج

برای تحقق مسیولیت کیفری شخص باید واجد اهلیت کیفری باشدواین توانایی درعقل، بلوغ واختیار خلاصه می شود. یعنی تنها فرد عاقل، بالغ و مختار را می توان مجازات کرد واگر یکی از این سه ویژگی در شخص وجود نداشته باشد وی اهلیت کیفری نخواهد داشت. کودکان در صورت ارتکاب جرم فاقد مسیولیت کیفری اند و در صورت ارتکاب جرم ترتیب آنان با نظر دادگاه برعهده سرپرست قانونی شان و در صورتی که دادگاه تشخیص دهد با کانون اصلاح و تربیت اطفال است. مهمترین عاملی که از نظر قانون جرایم اطفال و نوجوانان را از نظر بزهکاران بزرگسالان جدا می کند عامل سن است و تعیین شروع بزهکاری با مطالعه نظریات جرم شناسی و هم چنین قوانین کیفری مرتبط است. در قوانین جزایی تمامی کشورها، اطفال از مسیولیت کیفری مبری هستند و دلیل آن اینست که آنان از آنچنان توانایی عقلی و قوه درک و تمییز برخوردار نیستند تا بتوانند درک درستی ازمقوله جرم و مجازات داشته باشند. ولی با این حال طفل در مرحله ای از رشد عقلی که تمییز نامیده می شود می تواند نیک و بد افعال خود را متوجه شود و این امر موجب می شود که طفل دارای مسیولیت کیفری، از یک سن مشخص به بالا باشد. ولی این قدرت تمییز از چنین قوتی برخوردار نیست که طفل را به مثابه فرد بزرگسال از مسیولیت کیفری کامل برخوردار دانست.

مسیولیت کیفری، اهلیت کیفری، اطفال و نوجوانان