غلامرضا هاجری حسامیه - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بیابانزدایی دانشگاه زابل
احمد پهلوانروی - دانشیار دانشگاه زابل
عباس خاک سفیدی - استاد دانشگاه زابل
زینب نوری کیا - کارشناسی ارشد مرتعداری

بیابانزایی مسالهای جهانی، با پیامدهای جدی برای تنوع زیستی، ایمنی محیط زیست، ریشه کنی فقر، ثبات اجتماعی- اقتصادی و توسعه پایدار در سراسر جهان میباشد. مناسبترین روش برای تعیین شدت خطر بیابانزایی، استفاده از مدلهای تجربی است. در این تحقیق با توجه به شرایط منطقه مورد مطالعه، با بررسیها و مطالعات انجام شده از مدل IMDPA جهت ارزیابی خطر بیابانزایی خانمحمدچاه استان زاهدان استفاده شد. جهت ارزیابی خطر با استفاده از مدل IMDPA از 6 معیار استفاده شد. که هر معیار از شاخصهایی تشکیل شده است که بر اساس تاثیر آن در بیابانزایی و با توجه به شرایط منطقه، وزنی بین 1 تا 4 داده شد. در نهایت بر اساس میانگین وزنی شاخصها، نقشه هر یک از معیارها بدست آمد. و بر اساس میانگین وزنی نقشه معیارها، نقشه خطر بیابانزایی مدل IMDPA برای حوزه خانمحمدچاه تهیه شد. نتایج بررسی نقشه خطر بیابانزایی با مدل IMDPA نشان داد حوزه خانمحمدچاه از سه کلاس I، II و III بیابانزایی تشکیل شده است که کلاس متوسط با 44/46 درصد از سطح منطقه بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است. 11/11 درصد از منطقه نیز در کلاس بیابانزایی شدید قرار دارد. معیارهای اقلیم و پوشش گیاهی موثرترین عوامل در بیابانزایی منطقه خانمحمدچاه به شمار آمدند که نیازمند تمهیدات مدیریتی در این زمینه می باشد.

خطر بیابانزایی، مدل IMDPA، خانمحمدچاه، زاهدان