بخش بندی بازار گردشگری درون استانی کرمان از دیدگاه شهروندان کرمانی

امروزه توسعه و ارتقاء گردشگری به طور وسیعی بخصوص در کشورهای در حال توسعه پذیرفته شده و در دستور کار دولت ها قرار گرفته است. در ایران نیز با توجه به منابع بالقوه فراوان برای جذب گردشگر تلاش هایی برای توسعه این صنعت صورت گرفته است که از آن جمله می توان به طرح جامع ملی توسعه گردشگری و طرح های جامع استانی تبا تاکید بر توسعه گردشگری درون استانی اشاره کرد. استان کرمان با داشتن شش اثر ثبت شده در فهرست یونسکو (باغ شاهزاده ماهان، ارگ تاریخی بم، روستای صخره ای میمند بیابان لوت، قنوات و گلیم شریکی) رتبه اول را در کشور دارا میباشد. همچنین این استان بیش از هفت هزار اثر تاریخی دارد که از این تعداد حدود 700 اثر هم ثبت ملی شده اند. این پتانسیل می تواند توسعه استان را با محوریت جهانگردی با موفقیت همراه سازد؛ اما متاسفانه گاهی دیده می شود برخی از جاذبه های گردشگری استان حتی برای شهروندان کرمانی نیز ناآشنا میباشد. این اطلاعات نشان میدهد که این استان چه برای گردشگران و چه برای ساکنان استان آن طور که باید معرفی و شناخته نشده است. لذا تلاش برای ارتقاء این صنعت بیش از پیش ضرورت پیدا میکندهدف اصلی این مقاله آن است که با شناسایی دیدگاه شهروندان کرمانی در رابطه با گردشگری درون استانی کرمان، بر اساس بخشبندی بازار، اطلاعات و الگوی مناسب برای بازاریابی و توسعه محصول گردشگری این مقصد و انطباق جاذبه ها و ویژگی های آن با خواسته های این بخش بازار ارایه نماید. پروفسور مک دونالد، بخش بندی را این گونه تعریف می نماید: فرآیند تفکیک مشتریان به گروه ها یا بخش های متفاوت که در هر یک از آن گروه ها یا بخش ها، مشتریانی با مشخصات مشابه که نیازهای مشابهی دارند قرار گیرند. در پژوهش حاضر بر اساس مصاحبه با خبرگان و فعالان ردشگری استان یعنی تور لیدر ها، مدیران آژانس هاس مسافرتی و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان، متنوع ترین متغیر در گردشگران شغل ایشان شناخته شد. لذا 330 پرسشنامه بین 11 گروه شغلی (معلم، استاد دانشگاه، پزشک، کارمند، کارکنان بهداشت، کشاورز و باغدار، کارگر و تکنیسین، راننده، خانه دار و فرزندان دانشجوی بومی ایشان، مدیران، شغل آزاد) توزیع گردید تا انگیزه ها و دلایل سفر گردشگران درون استانی کرمان از دیدگاه شهروندان کرمانی در 10 گروه (تاریخی/فرهنگی، تجاری، ماجراجویی، طبیعت گردی، تجملات، روانی/عاطفی، مذهبی، اقتصادی/اداری، آموزشی پزشکی/سلامت) بررسی گردد. نتایج به دست آمده به کمک طیف 5 گزینه ای لیکرت نشان می دهد 3 عامل اول (از میان 10 عامل بررسی شده) به ترتیب: (تاریخی/فرهنگی)، (طبیعت گردی)، (مذهبی) بیش از 50% واریانس کل داده های مورد بررسی را تبیین می نماید. به این ترتیب یافته های پژوهش ضمن معرفی الگویی از سفرهای درون استانی شهروندان کرمانی، نشان می دهد که در صورت برنامه ریزی و بازاریابی صحیح و متناسب با انتظارات خریداران، استان کرمان می تواند علاوه بر جذب بیشتر گردشگران از خارج از استان، به عنوان یکی از مقاصد گردشگری شهروندان کرمانی به خوبی خواسته های آنان را تامین نماید

کلیدواژه ها:

بخش بندی بازار ، گردشگری ، شهروندان کرمانی