مریم زارع خوش اقبال - کارشناس ارشد
محسن ارومیه - رئیس گروه مطالعه و ارزیابی فرسایش و رسوب- سازمان جنگلها و مراتع آبخیزدا

درمطالعات آبخیزداری مسئله فرسایش از اهمیت خاصی برخوردار است. مقدار رطوبت حاصل از فرسایش در حوزه های مختلف آبخیز متفاوت است ودر بعضی از حوزه ها مسئله ای اساسی در تعیین عمر مفید عملیات آبخیزداری محسوب می شود و از طرفی بیانگر بخرانی بودن خود حوزه می باشد. مقدار فرسایش و رسوب حاصل در حوزه های آبخیز به عوامل مختلفی بستگی دارد. عوامل ایجاد فرسایش شامل فرسایش آبی، افزایش نمکها، فرسایش بادی ، پسرفت شیمیایی ، پسرفت فیزیکی ، پسرفت بیولوژیکی می باشد. از میان عوامل فوق فرسایش آبی از مهمترین عوامل فرسایش دهنده خاک می باشند. تعیین فرسایش آبی در حوزه های مختلف اقدامی در جهت تشخیص حوزه های با فرسایش آبی بالا محسوب می شود. به عبارتی اولین اقدام برای مبارزه با رسوب حوزه های آبخیز تعیین حوزه های با تولید رسوب بالا و اولویت بندی حوزه های مختلف می باشند و در این جهت تاکنون روشهای متفاوتی مورد استفاده قرار گرفته است که نتایج متفاوتی را نیز ارائه می دهد. در این تحقیق برای تعیین رطوبت حوزه های آبخیز از تلفیق نقشه تخریب خاک (فائو، 1979) و تقسیمات درجه سه حوزه های آبخیز استفاده شده است. با این تقسیمات درجه دو کل کشور به 30 بخش تقسیم می شود. الویت بندی حوزه های مختلف از لحاظ فرسایش آبی بسیار مهم است. زیر باعث می شود که حوزه های مختلف با همدیگر مقایسه شده و از طریق مقایسه مورد ارزیابی قرار گیرند . این روش برای کل ایران مورد استفاده قرار گرفته ونتایج بدست آمده حاکی از این است که حوزه های مختلف تماب از لحاظ تولید رسوب، بسیار متفاوتند.

اولویت بندی حوزه ها ، برآورد فرسایش آبی ، تخریب خاک ، سیستمهای اطلاعات جغرافیایی