برآورد میزان رسوب با استفاده از مدل SWAT و نرم افزار GIS در حوضه پدوم آباد

فرسایش و رسوب یکی از مشکلات حایز اهمیت در مدیریت حوزه های آبخیز کشور می باشد . به منظور اجرای برنامه های حفاظت، کنترل فرسایش خاک و کاهش رسوب لازم است که حجم کل بار رسوبی و شدت فرسایش پذیری در یک حوضه آبخیز بر آورد و مناطق بحرانی و عوامل موثر بر فرسایش حوضه شناسایی شوند. از سوی دیگر فرسایش خاک از جنبه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی اهمیت دارد که برای کنترل آن نیز نیاز به مدیریت صحیح حوضه آبخیز می باشد . در این تحقیق با هدف مدل سازی و تخمین میزان فرسایش در حوضه پدوم آباد که در نیمه جنوبی استان کرمان و در شهرستانهای جیرفت و بافت واقع شده از ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS استفاده شد. بر این اساس متوسط نرخ رسوب در حوضه برابر با 19 , 5 تن در کیلومتر مربع می باشد و مقدار رسوب سالیانه در اثر فرسایش 5202 تن می باشد. بر اساس نتایج، مدل SWAT از قابلیت مناسب برای شناسایی مناطق بحرانی برخوردار است. که از لحاظ توزیع مکانی بیشترین میزان فرسایش و رسوب در فرسایش های کنار رودخانه ای می باشد. که آثار منفی آن پرشدن کانالها، بروز سیلهای ویرانگر و کاهش حاصلخیزی خاک میباشد. ضمن آنکه مبلغ ریالی این حجم خاک فرسایش یافته برابر 39 میلیارد ریال براساس فهرست بهای سال 94 جهت جایگزینی خاک میباشد در صورتیکه خاک جایگزینی ارزش غذایی برای گیاه را به اندازه خاک فرسایش یافته ندارد.

کلیدواژه ها:

رسوب ، GIS ، MUSLE ، SWAT ، پدوم آباد