پیشگیری و مشاوره عفونت HTLV-1

عفونت HTLV-1 از طریق اشتراک خونی، از مادر به نوزاد و تماس جنسی منتقل می گردد. خوشبختانه این این ویروس از طریق ارتباطات معمول اجتماعی و خانوادگی قابل انتقال به دیگران نیست. احتمال تبدیل سرمی بدنبال تزریق خون آوده، 60-40% است. فراورده های پلاسما خطر کمتری برای انتقال ویروس دارد و انتقال از طریق محصولات خونی که بیش از 14 روز ذخیره شده اند بسیار ناچیز می باشد. انتقال عفونت از مادر به کودک عمدتا از طریق شیردهی طولانی مدت رخ می دهد و میزان آن به طور متوسط 25% گزارش شده اما خطر انتقال در کودکانی که با شیر مادر تغذیه نمی شوند کمتر از 5 درصد است. خطر انتقال ویروس عفونت از مردان مبتلا به زنان بسیار بیشتر از خطر انتقال آن از زنان به مردان است (60% در مقابل 1%). شاید به همین دیلی است که عفونت با ویروس HTLV-1 در خانم ها تا دو برابر بیشتر از آقایان گزارش شده است. پیامدهای بالینی ناشی از این عفونت به دو دسته اختلالات التهابی و نیوپلاستیک تقسیم می گردد. میلوپاتی و فلج سفت گرمسیری مرتبط با ویروس (HAM/TSP) یک بیماری مزمن التهابی و دژنراتیو عصبی هست که در کمتر از 1% افراد HTLV-1 مثبت و با میانه زمانی 3/3 سال بروز می کند. این بیماری بیشتر حاصل عفونت دیررس مثلا به دنبال اشتراک خونی در بزرگسالان می باشد. لوکمی/لنفوم سلول T بزرگسالان (ATL) مهمترین پیامد نیوپلاستیک مرتبط HTLV-1 است که در مناطق اندمیک و جاهایی که عفونت دوران کودکی شایع هست، در 4-2% افراد دارای ویروس بروز می کند اما ابتلا به آن متعاقب انتقال ویروس از طریق تزریق خون بسیار نادر است. بیشترین میزان بروز ATL در سنین 60-40 سالگی رخ می دهد. غربالگری اهداکنندگان خون از نظر HTLV در مناطق اندمیک به طور روتین انجام می شود. در ایران از سال 1374 کلیه خون های اهدایی در استان های خراسان از نظر این ویروس غربالگری می شوند و در سال های اخیر چند استان دیگر به این فهرست اضافه شده است. اقدامات مربوط به کاهش انتقال عفونت از مادر به فرزند شامل غربالگری مادران باردار، عدم تغذیه با شیر مادر یا کاهش مدت شیردهی به 3 تا 6 ماه و یا منجمد کردن شیر و سپس گرم کردن آن می باشد. برای پیشگیری از انتقال جنسی ویروس، استفاده از کاندوم توصیه می گردد. آموزش و حمایت از افراد HTLV مثبت باید صورت گیرد و اطلاعات صحیح براساس سطح تحصیلات افراد ارایه شود. این افراد باید بدانند: 1. HTLV-1 یک عفونت با توزیع خوشه ای در جهان و ایران است. 2. HTLV و HIV دو گونه کاملا متفاوتی محسوب می شوند و در واقع HTLV هیچگاه باعث بروز ایدز نمی شود. 3. HTLV-1 باعث بروز یک عفونت مادام العمر می گردد اما درصد بروز پیامدهای بالینی ناشی از آن کمتر از 5% می باشد. بررسی های دوره ای توسط پزشکان مجرب و آگاه شامل معاینه فیزیکی و شمارش کامل خون توصیه می گردد. 4. راه های انتقال ویروس مشخص و محدود است و لذا راه های پیشگیری از انتقال آن هم مشخص و بسیار ساده است.