سیدمحسن قایمی خرق - دکترا حقوق عمومی , مدرس حوزه علمیه قم و دانشکده حقوق دانشگاه قم
محمدسعید خون چمن - دانش پژوه حقوق

نظارت امری اساسی، مهم و شاهرگ حیاتی هر بستر اجتماعی- سیاسی است؛ به وجهی که اگر نظارت از جامعه ای رخت بر بندد، سامانه و بنیان آن نظام فرو خواهد ریخت. نهاد حسبه به عنوان یکی از نهادهای عرصه حکومتی، دارای کارویژه ای نظارتی در ساحتهای مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و علیالخصوص در زمینه پاسداشت حق بر محیط زیست سالم است که با تمرکز بر کارکرد آمریت به معروف و نهی از منکر، به هر دو عرصه کارگزاران و مردم متوجه است. نوشته زیر با رویکردی نو و جدید مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی این نهاد نظارتی در حکومتهای اسلامی نگارش یافته است تا جنبه کاربردی بودن آن، درتجلی نظارت بهتر و کارآمدتر بر امور زیست محیطی، نمایان گردد. فرض اساسی این مقاله بر این مبنا استوار است که نهاد حسبه میتواند در صورت اجرا و نهادینه شدن نقش بسیار مهمی در حفاظت از محیط زیست در حکومت اسلامی داشته باشد.

حسبه، حق بر محیط زیست سالم، نظارت مطلوب، فقه ال بییه، نهادگرایی زیست محیطی