سعید تهموری - دانشجوی دکترای جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
انور محمدی - دانشجوی دکترای جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
مصطفی درویشی - دانشجوی دکترای جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

این مقاله مسایل و چالش های پیش روی سیاستگذاری آلودگی هوا در کشورهای در حال توسعه را به عنوان یکی از شاخه های سیاست گذاری عمومی مورد بررسی قرار داده است. سیاست گذاری آلودگی هوا به تفکیک در دو بخش سیاستگذاری منابع ثابت آلوده کننده و سیاستگذاری وسایل نقلیه تشریح شده است. در یک سوی طیف، سیاستهای کنترل دستوری قرار میگیرد که محدودیتهای سخت دولتی را در بر میگیرد و در سوی دیگر سیاستهایی قرار گرفته که در آنها دولت از مکانیسم های بازار برای کنترل آلودگی هوا استفاده می نماید، در سیاستهای مکانیسم های بازار، دولت صرفا توانایی این را دارد که اهداف و مقاصد عمومی خاصی را پیشنهاد کرده و این موارد پیشنهادی شامل سیاست مجوز قابل مبادله و رویکردهای مبتنی بر دریافت مالیات در ازای انتشار مواد آلوده کننده میشود. سیاستهای دیگر شامل دریافت هزینه از شرکتها و موسسات در ازای آلوده سازی محیط زیست، سیاستهای یارانهای که به عنوان مشوق هایی در ازای آلوده نکردن هوا پرداخت میشود و سیاست استفاده از رویکردهای اطلاع رسانی و داوطلبانه کنترل آلودگی است که این سیاست عموما در کشورهای درحال توسعه که فاقد نظامهای نظارتی پیشرفته و زیرساختهای اجرایی مطلوب هستند مورد توجه قرار میگیرد. در سیاستگذاری وسایل نقلیه اقداماتی همچون بهبود کیفیت سوخت، طراحی وسایل نقلیه، کیفیت اتوبوسها، هزینه رانندگی، قیمت سوخت و وسایل نقلیه، قیمت پارکینگ، کرایه های اتوبوسها و.. از جمله مواردی است که بر کاهش آلودگی هوا تاثیر گذار هستند.

سیاست گذاری، کنترل دستوری، مکانیسم های بازار، کشورهای در حال توسعه، آلودگی