محسن تاتاری - کارشناسی ارشد، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه مازندران – بابلسر، ایران
فهیمه تاتاری - کارشناسی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید هاشمی نژاد مشهد، ایران.
عقیل باقری - کارشناسی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید بهشتی مشهد ، ایران.

ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به عنوان یکی از ارکان نظام تربیت رسمی و عمومی از اهمیت ویژهای برخوردار است. سنجش و ارزشیابی در هر سیستمی نشان دهنده کیفیت عملکرد آن سیستم می باشد . در آموزش و پرورش نیز سنجش و ارزشیابی دانش آموزان بیانگر میزان موفقیت نظام آموزشی یک کشور می باشد . پژوهش حاضر با هدف بررسی و مطالعه جایگاه ارزشیابی کیفی – توصیفی در برنامه ی درسی دوره ی ابتدایی با مد نظر قرار دادن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه ی درسی ملی و بیان فرصت ها و چالشهای این طرح می باشد. در مقاله حاضر از روش کیفی و شیوه ی توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ارزشیابی کیفی – توصیفی به عنوان یکی از مولفه های مهم و در عین حال، محوری در نظام تعلیم و تربیت و برنامه ریزی درسی محسوب می شود. به نظر می رسد ارزشیابی کیفی-توصیفی در نظام آموزش و پرورش ما فرآیندی است منظم که به منظور تعیین و تشخیص میزان پیشرفت دانش آموزان در رسیدن به هدفهای آموزشی در نظر گرفته شده است. با توجه به اهمیت جایگاه نظام ارزشیابی در تعلیم و تربیت، در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه ی درسی ملی نیز آمده است که در دوره ابتدایی باید توجه و تاکید بر ارزشیابی فرآیند محور بوده و ارزشیابی کیفی – توصیفی باید شرط ارتقاء به پایه های تحصیلی بالاتر قرار گیرد. ارزش یابی کیفی - توصیفی، الگوی جدیدی در ارزش یابی است که با توجه به عوارض امتحان محوری مانند: اضطراب، رقابت ناسالم، پدیده ی غیر اخلاقی تقلب، ضربه وارد شدن به خلاقیت و ابتکار فراگیران و... تایید و به مرحله ی اجرا در آمد. این طرح ویژگی هایی همچون:پویایی، بازخورد، کیفی بودن، عملکردگرایی، فرایندی و همه جانبه گرایی را دارا می باشد و چنانچه به نحو مطلوب اجرا گردد، نتایجی همچون بهبود یادگیری، افزایش بهداشت روانی کلاس درس، افزایش اعتماد به نفس، افزایش روحیه ی نقدپذیری و ... در دانش آموزان را به همراه خواهد داشت.

ارزشیابی کیفی – توصیفی، باید ها و نبایدها، فرصت و تهدید، دوره آموزش ابتدایی، تعلیم و تربیت