امیرمهیم مهیمی - دانشجوی دکتری رشته شهرسازی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

در حوزه ی توسعه فضایی و منطقه ای، توسعه ی فرهنگی بخش مهمی از یک توسعه ی همه جانبه محسوب میشود، و برای سنجشتوسعه یافتگی فرهنگی یک سکونتگاه، ابتدا، شناخت و تعریف شاخص ها، و روشهای سنجش و اندازه گیری ضرورت دارد. این پژوهش، با بهره گیری از روش شناخته شده ی تحلیل عاملی به سنجش توسعه یافتگی شهرستانهای استان کرمان با استفاده از شاخصهای توسعه ی فرهنگی پرداخته و آنها را سطح بندی میکند. برای همین منظور، 17 شاخص توسعه ی فرهنگی، با توجه به ادبیات موضوع،مبانی نظری حاضر و داده های در دسترس، قابل استخراج و موجود تعریف گردیدمحاسبات. این روش، با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و همچنین استفاده از نرم افزار Excel انجام گردیدپس. از انجام روش تحلیل عاملی، 17متغیر پژوهش، در سه عامل فرهنگی ، ورزشی ، و مذهبی بارگذاری شدند و پس از آن، امتیازات عاملی عوامل سه گانه برای 16شهرستان استان کرمان، محاسبه گردیدو در پایان، با اعمال این امتیازات، مناطق رتبه بندی شدند. نتایج حاکی از آن است که اختلاف فاصله در توسعه یافتگی فرهنگی، در شهرستانهای استان کرمان، بسیار زیاد است. شهرستان کرمان، به عنوان مرکز استان، در مقایسه با سایر شهرستانها، از توسعه یافتگی فرهنگی بالایی برخوردار است و دیگر شهرستانها، در حوزه ی توسعه فضایی و منطقه ای دچار نابرابری میباشند. در مرتبه ی بعدشهرستان، رفسنجان قرار دارکه نسبتا دارای اختلاف فاصله ی زیادی،هم از شهرستان کرمان که بالادست آن محسوب میگردد، و هم از شهرستانهای پایین تر از خود، به لحاظ توسعه یافتگی فرهنگی است. همچنین، با اختلاف بسیار،شهرستانهای رودبار جنوب، عنبرآباد، قلعه گنج، و منوجان نیز، رتبه های پایین روش تحلیل عاملی رااز آن خود کرده اند.

توسعه فرهنگی، تحلیل عاملی، توسعه فضایی-منطقه ای، روش سطح بندی سکونتگاه ها، استان کرمان