پرنیان قاسمی - کارشناسی ارشد آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، پردیس کیش دانشگاه تهران، کیش، ایران.
فواد صیدی - دانشیار، گروه بهداشت و طب ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهدیه آکوچکیان - استادیار، گروه آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، پردیس کیش دانشگاه تهران، کیش، ایران

زمینه و هدف: تعادل نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بروز آسیب های ورزشی دارد و آسیب های زانو و مچ پا، یکی از آسیب های شایع در رشته های مختلف ورزشی است. از این رو، امروزه به طور رایج از تمرینات اغتشاشی بر روی سطوح ناپایدار همچون تمرینات تخته تعادل برای پیشگیری و توانبخشی استفاده می شود. با این وجود، این گونه تمرینات ممکن است برای مخاطبان، نوعی تمرین اکسترا فانکشنال محسوب شود. بنابراین هدف از انجام تحقیق حاضر، مقایسه تاثیر دو شیوه تمرینی فانکشنال و اکسترا فانکشنال بر تعادل و حس وضعیت مفاصل زانو و مچ پای در زنان ورزشکار بود.روش کار: تعداد 24 زن ورزشکار واجد شرایط بر اساس معیارهای ورود و خروج، در قالب دو گروه تمرینی 12 نفره فانکشنال و اکسترافانکشنال در تحقیق حاضر شرکت کردند. خطای بازسازی زاویه مفصل در زوایای 45 و 60 درجه فلکشن زانو و 20 درجه پلانتارفلکشن مچ پا، به وسیله روش فتوگرامتری و تعادل پویا با استفاده از دستگاه بایودکس اندازه گیری شد. سپس، آزمودنی ها در قالب دو گروه تمرینی فانکشنال و اکسترافانکشنال به مدت 12 جلسه به تمرین پرداختند. در پایان، اندازه گیری ها مشابه با پیش آزمون تکرار شد. در نهایت، یافته های تحقیق با استفاده از روش های آمار توصیفی و تی همبسته و تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که هر دو روش تمرینی اثر معنادار مثبتی بر بهبود تعادل پویای آزمودنی ها دارد (گروه فانکشنال60/1=d، 001/0=p 59/5=t؛ گروه اکسترافانکشنال 53/1= d، 001/0=p، 13/5=t). در رابطه با خطای مطلق بازسازی زاویه مفصل در زوایای 45 و 60 درجه فلکشن زانو و 20 درجه پلانتارفلکشن مچ پا نیز نتایج مشابهی به دست آمد (05/0> p). اما، با مقایسه اثربخشی دو شیوه تمرینی مذکور بر تعادل پویا و حس وضعیت مفاصل زانو و مچ پا در زوایای مدنظر تفاوت معناداری در آزمون تی مستقل مشاهده نشد (05/0

تعادل، فانکشنال، اکسترافانکشنال، حس عمقی مفصل