حمید برکی - واحد تحقیقات و آموزش موسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه استان قدس رضوی کیلو
پرویز رضوانی - گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد میدان آزادی

بمنظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلابهای خانگی تصفیه شده و زمانهای مختلف برداشت بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه ارزن علوفه ای، کیفیت خاک همچنین تعیین پیامدهای سوء بهداشتی احتمالی، دو آزمایش اسپلیت پلات با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مرزعه نمونه آستان قدس طی دو سال ( سالهای 1377 و 1378) انجام شد. دراین طرح فاکتور اصلی شامل 5 نوع آبیاری : 1. 100% فاضلاب و 0% آب معمولی 2. 75% فاضلاب و 25% آب معمولی 3. 50% فاضلاب و 50 % آب معمولی 4. 25% فاضلاب و 75% آب معمولی 5. 0% فاضلاب و 100% آب معمولی و فاکتور فرعی شامل سه تاریخ مختلف برداشت محصول : هفتاد روز، نودروز و 110 روز پس از کاشت بود. تیمارهای آب آبیاری از طریق تعداد دفعات آبیاری با آب معمولی و فاضلاب شهری تصفیه شده اعمال گردید. نتایج نشان داد که عملکرد علوفه تر و عملکرد ماده خشک ارزن علوفه ای تحت تاثیر تیمار فاضلاب قرار گرفت و از نظر آماری افزایش معنی داری پیدا کرد. تاثیر تاریخ برداشت نیز در هر دو سال بر عملکرد علوفه تر معنی دار بود. ولی عملکرد علوفه خشک تنها در سال دوم تحت تاثیر این تیمار قرار گرفت. درصد ماده خشک علوفه تحت تاثیر تیمار فاضلاب قرا رگرفت. ولی زمان برداشت تاثیری بر آن نداشت درصد و عملکرد پروتئین علوفه آبیاری شده با فاضلاب (75% فاضلاب و 25% آب معمولی) بیش از سایر تیمارها بود. همچنین مشخص گردید که آبیاری با آب فاضلاب تصفیه شده در طول دو سال، هیچگونه آثار سویی از لحاظ بهداشتی و آلودگی عناصر سنگین ( سرب و کادمیم ) برخاک و گیاه نداشت.

فاضلاب شهری، ارزن علوفه ای، عملکرد ، درصد پروتئین