سیدعلی موسوی داودی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد سازه دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه طبری

از آن زمان که شتاب نگار اختراع شد و توسط زلزله شناسان برای ثبت زلزله های بزرگ و متوسط بکار گرفته شد، مشخص گردید که نیرهایی که تا آن زمان به عنوان نیروی زلزله در نظر گرفته شده است بسیار کوچک تر از نیروهایی است که ساختمان ها در عمل در حین زلزله تحمل می کنند. پس این سوال مطرح می شود که ساختمان هایی که برای نیروهای آیین نامه ای طرح شده اند، چگونه می توانند نیروهای بزرگ حاصل از زلزله را تحمل نمایند پاسخ این سوال را باید در رفتار غیر ارتجاعی سازه ها جستجو نمود. سازه ها در هنگام وقوع زلزله های متوسط و بالا وارد محدوده غیرخطی می گردند و برای طراحی آنها نیاز به یک تحلیل غیرخطی می باشد ولی به دلیل پرهزینه و وقت گیر بودن این روش و عدم گستردگی برنامه های تحلیلی غیرخطی و سهولت روش خطی، روش های تحلیل و طراحی متداول بر اساس تحلیل خطی سازه و با نیروی کاهش یافته زلزله صورت می گیرد. کاهش مقاومت سازه از مقاومت الاستیک موردنیاز عموما از طریق استفاده از ضرایب کاهش مقاومت انجام می پذیرد. بدین منظور آیین نامه های طراحی لرزه ای کنونی با فلسفه ذکر شده، نیروهای لرزه ای برای طراحی خطی سازه را از یک طیف خطی که وابسته به پریود طبیعی ساختمان و شرایط خاک محل احداث سازه است، به دست می آورند و برای لحاظ کردن اثر رفتار غیرخطی و اتلاف انرژی در اثر میرایی و اثر اضافه مقاومت سازه، این نیروی خطی را به کمک ضریب کاهش مقاومت (ضریب رفتار) به نیروی طراحی تبدیل می کنند. مطابق با آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله ( 2800 )، ضریب رفتار ساختمان دربرگیرنده خصوصیاتی مانند شکل پذیری، نامعینی و اضافه مقاومت موجود در سازه ساختمان است. این ضریب با توجه به نوع سیستم باربر ساختمان و تمهیداتی که برای شکل پذیر کردن آن به کار برده شده است تغییر می کند. در محاسبه ضریب رفتار اثر دو عامل شکل پذیری و اضافه مقاومت قابل توجه است. به دلیل وجود شکل پذیری، سازه قابلیت اتلاف انرژی هیسترزیس را دارا می باشد، و کمک می کند تا نیروی زلزله برای طرح سازه کاهش یابد. با ذکر این موارد و با توجه به بررسی های صورت گرفته در آیین نامه 2800 نشان داده است که ضریب رفتار ساختمان برای سیستم های سازه ای محدودی ارایه شده است و زمانی که به دلایل مختلف معماری و سازه ای مجبور به استفاده از دیوار برشی پاره ای شویم، این آیین نامه مقدار دقیقی را برای محاسبات فنی ارایه نکرده است. با توجه به این امر در پژوهش حاضر سعی خواهد شد با توجه به اهمیت موضوع استفاده از دیوار برشی پاره ای به بررسی محاسبه ضریب رفتار این نوع سیستم سازه ای ترکیبی دست یابیم.

دیوار برشی بتنی، بازشو، ضریب رفتار،آیین نامه 2800 ، تحلیل استاتیکی غیر خطی پوش اور