یوسف امینی - گروه میکروب شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
باقر مرادی - دانشکده پزشکی اسفراین، اسفراین، ایران
مهدی فصیحی رامندی - مرکز تحقیقات بیولوژی مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله، تهران، ایران

سابقه و هدف: در میان کاندیداهای واکسنی مختلف برعلیه بیماری سل، واکسن های زیرواحدی نقشی مهم و پیشرو را بعهده دارند. امروزه استفاده از نانوسفرها بعنوان ادجوانت برای آزادسازی و افزایش پاسخ های ایمنی واکسنها مورد توجه فراوان می باشد. هدف از مطالعه حاضر جذب آنتی ژن تری فیوژن HspX-Ppe44-EsxV به عنوان کاندیدای واکسنی بر علیه بیماری سل، به نانوادجوانت کلسیم فسفات و ارزیابی پاسخ های محافظت کننده در حیوان آزمایشگاهی پس از تجویز از طریق زیر جلدی بود. مواد و روش ها: نانوپارتیکل های تهیه شده از نظرریخت شناسی بوسیله میکروسکوپ الکترونی ترانسمیژن مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین سایز، زتا پتانسیل و میزان جذب نانوپارتیکل ها ارزیابی گردید. سه نوبت تزریق به شکل زیر جلدی در روزهای 0، 14 و 28 انجام گرفت. دو هفته بعد از آخرین تزریق کشت سلولهای طحالی انجام گرفته و سطح سایتوکاین های اینترفرون گاما، اینترلوکین 4 و TGF-beta ارزیابی گردید. یافته ها: ذرات نانوپارتیکل کلسیم فسفات بدست آمده دارای سایز 98 نانومتر و ویژگی های مناسب فیزیکی- شیمیایی جهت تحریک پاسخ ایمنی بودند. سطح اینترفرون گاما و اینترلوکین 4 بدست آمده در گروههای واکسینه شده با نانوپارتیکل های کلسیم فسفات به همراه آنتی ژن تفاوت معنا داری در مقایسه با گروههای کنترل نشان داد. نتیجه گیری: نانوپارتیکل های کلسیم فسفات توانای قوی در جهت سوق پاسخ به سمت TH1 دارند. این توانایی درالقاء پاسخ های TH2 کمتر می باشد. در نهایت کلسیم فسفات می تواند به عنوان کاندیدای نانو واکسنی مناسبی علیه توبرکلوزیس مورد استفاده قرار گیرد.

مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، نانوپارتیکل، کلسیم فسفات، واکسن زیرواحدی