اثرات محافظتی عصاره آبی عناب بر شاخص های رشدی جنین های موش در معرض داروی کاربامازپین

سابقه و هدف: صرع بیماری شایع بوده که 0/5 تا 1% افراد جامعه را درگیر می نماید. یک سوم از بیماران مبتلا به صرع زنان در سنین بارداری بوده که جهت درمان بیماری خود از داروی کاربامازپین (CBZ) استفاده می کنند. کاربامازپین دارویی خنثی و محلول در چربی می باشد که توانایی عبور از سد خونی مغزی و سایر غشاهای بدن را دارد. یکی از عوارض مصرف این دارو در زمان بارداری کاهش شاخص های رشد جنین می باشد و دارای اثرات تراتوژن می باشد. امروزه برخی مطالعات بیان کرده اند که این دارو منجر به کاهش وزن و دیگر شاخص های رشد در نوزادان در معرض دارو می شوند. عناب با توجه به ترکیبات ویژه آن در طب سنتی کاربرد وسیعی دارد. این مصالعه با هدف بررسی اثرات محافظتی عصاره آبی عناب بر شاخص های رشدی جنین های موش در معرض داروی کاربامازپین انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، تعداد 100 سر موش باردار نژاد Balb/c دارای وزن 28_30 گرم و سن 8_9 هفته از مرکز تحقیقات طب تجربی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تهیه شد. سپس در شرایط استاندارد آزمایشگاهی به مدت 2 هفته جهت تطابق با شرایط محیط نگهداری شدند. موش های مورد مطالعه به طور تصادفی به 10 گروه شامل: گروه های 1 و 2 دریافت کننده نرمال سالین و تویین (مرک، آلمان)، گروه3 و4 دریافت کننده کاربامازپین (مهردارو_تهران_ایران) دوز mg/kg50 و 100 کاربامازپین، گروه 5 و6 دریافت کننده کاربامازپین mg/kg50+ عصاره آبی عناب با دوز mg/kg200 و 400، گروه 7 و 8 دریافت کننده کاربامازپین mg/kg100+ عصاره آبی عناب با دوز mg/kg200 و 400 و گروه 9 و10 دریافت کننده عصاره آبی عناب با دوز mg/kg200 و 400 تقسیم شدند. در این مطالعه پس از قرارگیری در شرایط و محیط 2 سر موش ماده به همراه 1 سر موش نر از همان گونه برای 1 شب در قفس قرار داده شده و پس از رویت پلاک واژینال به عنوان روز 0 بارداری در نظر گرفته شد. موش های مورد مطالعه کاربامازپین از روز 0 تا پایان دوره ارگانوژنز به روش IP و عصاره آبی عناب 10 روز قبل از جفت گیری و در هنگام بارداری از روز 0 تا روز 15 بصورت گاواژ دریافت نمودند. در روز 18 بار داری جنین ها توسط سزارین از رحم خارج و هرجنین توزین و طول بدنش اندازه گیری شد داده ها با استفاده از نرم افزار آماریSPSS و یرایش 18 و آزمون های آماریANOVA و تست تعقیب توکی در سطح معنی داری 0/05 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین وزن و طول بدن در گروه های تجربی 3 و 4 دریافت کننده کاربامازپین به صورت معنی داری در مقایسه با گروه های کنترل کاهش یافته بود ( P<0/05). میانگین وزنی جینین ها در گروه های 6 و 8 در مقایسه با گروه 3و4 افزایش معنی داری داشت( P<0/05). نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد عصاره آبی عناب می تواند از اثرات کاهشی وزن جنین های در معرض کاربامازپین هنگام تولد جلوگیری نماید.

کلیدواژه ها:

شاخص های رشد ، عناب ، کاربامازپین ، موش