آذین کاظمی - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
مسعود غیاثیان - گروه نورولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان
منوچهر کرمی - گروه اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی همدان
مژده محمدی - گروه سم شناسی و فارماکولوژی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی همدان

سابقه و هدف: مالتیپل اسکلروزیس از بیماری های مخرب سیستم عصبی مرکزی است. علت بیماری ناشناخته است اما به نظر می رسد استرس اکسیداتیو نقش مهمی در ایجاد و پیشرفت بیماری دارد. زعفران دارای تعداد زیادی از ترکیبات زیستی فعالی از جمله کروسین می باشد که با رفع رادیکال های آزاد به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده، سلول ها و بافت ها را در برابر اکسیداسیون حفاظت می کند. هدف از این پژوهش تعیین اثر کروسین (ماده موثره زعفران) بر فعالیت آنزیم آنتی- اکسیدانی کاتالاز در بزاق افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس بود. مواد و روش ها: این بررسی از نوع مداخله ای با طرح مطالعه ی کارآزمایی شاهددار تصادفی است. در این مطالعه تعداد 40 نفر بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به بیمارستان فرشچیان همدان پس از اعمال معیارهای ورود و خروج انتخاب شده و پس از کسب رضایت از آنها وارد مطالعه شدند. بیماران به صورت تصادفی به گروه های مداخله و پلاسبو تقسیم شدند. کد شخصی هیچ شرکت کننده ای در دوره ی درمان، آشکار نشد. کپسول کروسین را به میزان 30 میلی گرم در روز (15 میلی گرم در روز –گروه A ) و کپسول دارونما ( دو عدد کپسول در روز) به مدت 15 روز مصرف کنند. بعد از دوره درمان در نمونه ی بزاق افراد مورد مطالعه ، میزان فعالیت آنزیم کاتالاز را با استفاده از روش Aeibi در طول موج412nm بررسی شد. آنالیز آزمون با استفاده از نرم افزار SPSS نگارش 22 انجام شد. کد ثبت IRCT برای این کارآزمایی بالینی IRCT2016122013194N3 می باشد و کد کمیته اخلاق IR.UMSHA.REC.1395.349 می باشد. یافته ها: میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در ابتدا بین گروه مداخله و پلاسبو تفاوت معناداری نداشت. بعد از دوره درمان در میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در گروه مداخله نسبت به گروه پلاسبو تفاوت معناداری وجود داشت. در ابتدا و انتهای درمان در میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در گروه پلاسبو تفاوت معناداری وجود نداشت ( P> 0/05) اما در گروه مداخله تفاوت معناداری وجود داشت ( P <0/05). نتیجه گیری: کروسین به عنوان یک آنتی اکسیدان، سلول ها و بافت ها را در برابر اکسیداسیون حفاظت می کند. امید است بتوان از آن به منظور پیشگیری و درمان بیماری های سیستم عصبی مانند مالتیپل اسکلروزیس استفاده شود.

کروسین، مالتیپل اسکلروزیس، آنزیم کاتالاز