تعیین حساسیت و مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری های جدا شده از عفونت های خون، مایع مغزی نخاعی و ادرار نوزادان بستری در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان حضرت علی اصغر طی سال های 1392-1394

سابقه و هدف: عفونت ها از مهم ترین عوامل مرگ و میر در نوزادان به خصوص در کشورهای در حال توسعه هستند. استفاده و تجویز نامناسب آنتی بیوتیک ها به منظور درمان تجربی، می تواند در بروز مقاومت و گسترش عفونت نقش داشته باشد. لذا هدف ما در این مطالعه، بررسی الگوی حساسیت و مقاومت آنتی بیوتیکی در نمونه های جدا شده از نوزادان مبتلا به عفونت خون، ادرار و مایع مغزی نخاعی بود تا زمینه تجویز و مصرف منطقی آنتی بیوتیک ها و کاهش بروز مقاومت آنتی بیوتیکی فراهم آید. مواد و روش: مطالعه ی تحلیلی مقطعی بین سال های 1394-1392 بر روی ایزوله های به دست آمده از نوزادان مبتلا به عفونت خون، ادرار و مایع مغزی-نخاعی بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) انجام گرفت. از بین نوزادان زیر 28 روز که نمونه خون، ادرار و یا مایع مغزی-نخاعی آن ها جهت کشت اخذ شده بود و نتیجه کشت مثبت بود، به روش نمونه گیری غیرتصادفی آسان، 118 نمونه خون، 117 نمونه ادرار و 5 نمونه مایع مغزی-نخاعی جدا شده و مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از سیستم اطلاعات بیمارستانی و پرونده بستری، اطلاعات دموگرافیک نوزادان (سن و جنس)، نوع نمونه، گونه و جنس ارگانیسم و الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی برای تمام ایزوله ها تعیین گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-16 مورد آنالیز قرار گرفتند. برای توصیف متغیرهای کیفی از درصد، و برای متغیرهای کمی از میانگین و انحراف معیار استفاده شد. همچنین به منظورمقایسه ی متغیرها، تست های آنالیزیchi-square برای متغیرهای کیفی و ANOVA برای متغیرهای کمی به کار برده شدند. سطح معناداری نیز 0/05 < P در نظر گرفته شد. این مطالعه به تایید کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی ایران رسید. یافته ها: میانگین سنی نوزادان 90/8±88/9 روز در گروه نمونه های خونی، 7/21±13/96 روز در گروه نمونه های ادراری و 9/09±21/08 روز در گروه نمونه های مایع مغزی-نخاعی بود (0/001< P). ارتباط معناداری بین جنسیت و نمونه های جدا شده از نوزادان وجود نداشت (P=0/484). همچنین به استثنای کلبسیلا در ادرار که 63/5% در دخترها فراوانی داشت (0/016 = p)، ارتباط معناداری بین جنسیت و توزیع فراوانی میکروارگانیسم ها وجود نداشت. فراوان ترین ارگانیسم ها در نمونه های خون، ادرار و مایع مغزی-نخاعی به ترتیب استافیلوکوک اپیدرمیدیس (63/6% )، کلبسیلا (35%)، و آسینتوباکتر بومانی (40%) بودند. در استافیلوکوک اپیدرمیدیس نمونه های خون، بیشترین مقاومت آنتی بیوتیکی نسبت به آمیکاسین (100%) و سفوتاکسیم (100%) و بیشترین حساسیت مربوط به لینزولاید (98/7%) و ونکومایسین (97/3%) بود. کلبسیلا در نمونه های ادرار، بیشترین مقاومت آنتی بیوتیکی را نسبت به ایمی پنم (100%) وآمپی سیلین (97/4%)، و بیشترین حساسیت را نسبت به سیپروفلوکساسین (82/5%) و نیتروفورانتویین (76/9%) داشت. آسینتوباکتر بومانی نمونه های مایع مغزی-نخاعی در برابر اکثر آنتی بیوتیک ها مقاومت نشان داد اما به سفتازیدیم (50%) و سفتریاکسون(50%) بیشترین حساسیت را داشت. نتیجه گیری: از آنجایی که شروع زودهنگام و نابه جای آنتی بیوتیک و همچنین به کار بردن دوز غیرموثر و ترکیب نامناسب آن می تواند در مقاوم شدن باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک های رایج موثر باشد، لذا توجه بیشتر به آنتی بیوگرام باکتری های جدا شده از بیماران می تواند در کاهش مقاومت باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک ها موثر است.

کلیدواژه ها:

عفونت ، نوزادان ، آنتی بیوتیک ، مقاومت آنتی بیوتیکی