رجا اسکیان - دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی بابل ، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران.
میلاد محرابی نیا - دکتری عمومی دانشگاه علوم پزشکی بابل، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران.
میثم میرزایی - استادیار دانشگاه علوم پزشکی بابل، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران.
محمد مهدی نقیبی - استادیار دانشگاه علوم پزشکی بابل، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران.

سابقه و هدف: مال اکلوژن شایع ترین ناهنجاری تکاملی است که علاوه بر اثرات سوء احتمالی بر تغذیه به دلیل تاثیر بر ظاهر و چهره فرد، از لحاظ اثرات روانی، مستعد تروما شدن، بیماری های پریودنتال و پوسیدگی دندان بر زندگی افراد تاثیرگذار می باشد. با تشخیص به موقع مال اکلوژن و تشویق افراد به درمان می توان از بروز بسیاری از این عوارض پیشگیری نمود. از آنجا که میزان نیاز یا عدم نیاز به درمان ارتودنسی همانطور که گفته شد می تواند بر روی جنبه های مختلف کیفیت زندگی تاثیرگذار باشد؛ مطالعه حاضر با هدف ارزیابی شاخص IOTN و کیفیت زندگی مرتبط با وضعیت ارتوگناتیک و مقایسه آن ها با یکدیگر در دانش آموزان انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی_مقطعی 400 دانش آموز شهرستان بابل در سال تحصیلی 1395/96 به طور تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. کیفیت زندگی با شاخص (QQL) و نیاز به درمان با شاخص (IOTN) اندازه گیری شدند. شاخص IOTN شامل شاخص سلامت دندانی( DHC) و شاخص زیبایی(AC ) می باشد که تعیین DHC به صورت معاینه در اتاق بهداشت مدارس و تحت نور طبیعی انجام شد و شاخص AC با استفاده از 10 عکس رنگی سنجیده شد. به منظور تعیین کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهانی از پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با وضعیت ارتودنسی (QLQ) استفاده شد. این پرسشنامه شامل دو بخش سوالات دموگرافیک و سوالات اختصاصی در زمینه کیفیت زندگی مرتبط با وضعیت دندان ها می باشد که دامنه نمره ها بین 88-0 بوده که نمره بالاتر نشانه ارتباط بیشتر بین حوزه های مورد بررسی می باشد. برای آنالیز اطلاعات از نرم افزار آماری SPSS ویرایش 21 و آزمون های آماری Chi – square و independent t-test و one-way ANOVA استفاده شد. (0/05> P) سطح معنی داری در نظر گرفته شد. یافته ها: دانش آموزان مورد مطالعه میانگین سنی 14/21 داشتند که 37 % روستایی و 63 % شهری بوده اند. دانش آموزان پسر با سن 13 تا 15 سال وارد این مطالعه شدند و در صورت عدم رضایت والدین از مطالعه خارج گردیدند. بر حسب معیارهای IOTN-AC و IOTN-DHC به ترتیب 1/1% و 14/1% از دانش آموزان نیاز قطعی به درمان ارتودنسی داشتند. تفاوت معنی داری برای نیاز به درمان ارتودنسی از طریق این دو شاخص در میان نواحی شهری و روستایی مشاهده نشد(0/2= P). در بررسی کنونی AC و DHC به صورت معنی داری اختلاف دارند به طوری که DHC در مقایسه با AC ، افراد بیشتری را در رده ی نیاز به درمان قرار داد. در مطالعه حاضر کیفیت زندگی با AC و DHC مقایسه شد و اختلاف معناداری نشان داده نشد (0/06= P) در پژوهش حاضر کیفیت زندگی مرتبط با وضعیت ارتودنسی پسران دانش آموز از نظر معیار OQL خوب و مناسب است( با نمره 21/68). نتیجه گیری: در مطالعه حاضر در ارزیابی DHC نزدیک به نیمی از افراد مورد معاینه نیاز به درمان ارتودنسی داشتند. اما این نیاز تاثیری بر کیفیت زندگی فرد ندارد و همچنین طبق QQL از نظر دانش آموزان در هم شهر و هم روستا نیاز به ارتودنسی کم می باشد.

سلامت دهانی، درمان ارتودنسی، کیفیت زندگی