آلینا عبدالهی - دانشجوی دکترای پزشکی مولکولی، عضو کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران
محمد رامان مولودی - استادیار مرکز تحقیقات گوارش و کبد، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران
محسن سهرابی - دانشجوی پزشکی، عضو کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران
اسماعیل ایزدپناه - دانشیار مرکز تحقیقات علوم سلولی و مولکولی، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران

سابقه و هدف: زخم معده یکی از شایعترین اختلالات سیستم گوارشی بوده که عوامل مختلف در بروز آن دخیل است. این بیماری در صورت عدم تعادل بین فاکتورهای دفاعی و تهاجمی غشایی بوجود می آید. بر اساس مطالعات انجام شده در فرایند بهبود زخم های مخاطی فاکتورهای TGF-β و PDGF به واسطه تکثیر فیبروبلاست ها، بیان و تمایز اینتگرین ها، مهاجرت سلول های اپیتلیال، آنژیوژنز و تولید بافت گرانوله و کاهش التهاب نقش بسیار مهمی را برعهده دارند. هدف از این مطالعه بررسی اثر پیوگلیتازون بر میزان بیان TGF-β و PDGF در بافت مخاطی معده در مدل های حاد و مزمن زخم معده می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه مداخله ای- تجربی، 48 سر موش های صحرایی نر در محدوده وزنی 30±250 گرم استفاده شد. حیوانات به طور تصادفی به 8 گروه (6n=) شامل 2 گروه کنترل (دریافت نرمال سالین)، 2 گروه Sham (بدون ایجاد زخم) و 4 گروه تیمار (پیوگلیتازون، mg/kg 20 و 5) تقسیم شدند. زخم در دو پروتکل حاد و مزمن به ترتیب با استفاده از گاواژ اتانول 100% (ml/kg4) و اسید استیک 80% ایجاد شد. تیمار در پروتکل حاد 1 ساعت قبل از القاء زخم بصورت پیش درمانی انجام شد و دو ساعت بعد حیوانات بیهوش و بصورت بدون درد کشته شدند. در پروتکل مزمن پس از القاء زخم روزانه (7 روز) تیمار در گروه ها انجام و دو ساعت بعد از آخرین تیمار حیوانات بیهوش و بصورت بدون درد کشته شدند. سپس معده حیوانات باز شده و نمونه مخاطی معده جدا و در فریزر 80- نگهداری شد. فاکتور TGF-β و PDGF مخاطی با روش وسترن بلاتینگ در گروه های مختلف ارزیابی شد. تحلیل داده ها با استفاده از واریانس یک طرفه (One-way ANOVA) انجام شد و (P<0/05) بعنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: پیوگلیتازون (mg/kg 20 و 5) در دو پروتکل حاد و مزمن، سطح TGF-β و PDGF را در بافت مخاط معده نسبت به گروه کنترل بترتیب با (P<0/05) و ( P<0/05) افزایش داد. همچنین بین غلظت های استفاده شده پیوگلیتازون در دو پروتکل تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که پیوگلیتازون در غلظت های mg/kg 20 و 5 باعث افزایش بیان سطح پروتیین TGF-β و PDGF در مخاط معده شد که احتمالا یکی از علل تسریع فرایند بهبودی زخم حاد و مزمن معده ناشی از پیوگلیتازون می باشد.

پیوگلیتازون ،PDGF، TGF-β، ترمیم