مهلا قاسمیان - باشگاه پژهشگران جوان و نخبگان، واحد قایمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قایمشهر، ایران
نادیا معقولی - دکترای پژوهش هنر، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قایمشهر، ایران

مسجد در طول تاریخ به عنوان مکان مذهبی همواره عالی ترین نمونه های تزیینی را در خود دارد. یکی از این هنرها، معماری اسلامی مساجد می باشند که مسجد وکیل شیراز از لحاظ تزیینات بنا بخصوص فرم و نقش کاشی کاری بسیار اهمیت دارد. هدف این پوهش بررسی نقوش کاشی کاری در معماری دوره زندیه است. تزیین در هنر اسلامی برای بیان فضای قدسی است. زینت که به عنوان یکی از پایه های تصویری هنر اسلامی ارزیابی شده و سیله یا بیانی تصویری است برای شرافت بخشیدن به ماده: سطح، رنگ، خط، حجم، آجر، گل، گچ، کاشی و ... تا به افق های برتر اعتلاء یابند و رنگ و هویت معنایی و نهایتا شخصیت فوق طبیعی بیابند و معنوی الوهی شوند. کاشی کاری مساجد ایران به اندازه ی خود سازه ی معماری آن اهمیت دارد همچنان که، پوست یک موجود زنده نقش جانشین ناپذیری هم ارز استخوان بندی یا ماهیچه ها و گوشت بدن آن موجود دارد. نظام فضایی مساجد در مکتب زندیه به نحو بارزی تکامل یافته است. این تکامل در اکثر قریت به اتفاق موارد به خصوص مساجدی که توسط دولت حاکم ساخته شدند- مشاهد می شود.

تزیین کاشی، مسجد وکیل، دوره زندیه