مونا خسروشاد - دانشجو کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
علی اکبری - دکتری معماری، عضو هییت علمی گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.

اخترشناسی از قدیمی ترین علوم طبیعی است، مشاهده نظم آسمان آدمی را به نظم دهنده آن متوجه می کند. کوشش انسان در پی بردن به چیستی آنچه در پهنه ی آسمان می بیند و ره جستن به خاستگاه عالم خاکی، قدمتی به دیرینگی تبار آدمیان دارد. رصدخانه برای ایرانیان باستان بیشتر حکم زمان سنج یا شاخص خورشیدی بوده تا به کمک آن بتوانند حساب سال و ماه خویش را داشته باشند. بررسی عناصر محیطی در مکان یابی مجموعه اخترشناسی، مستلزم مطالعه و بررسی دقیق پارامترهای مختلف هواشناسی، نجومی، امکانات و شرایط محلی و استفاده از تجهیزات متنوع مکان یابی است. در اهداف پژوهش به بررسی عوامل موثر محیطی منطقه مناسب سمنان از نظر برخی از پارامترهای هواشناسی و معرفی مهمترین معیارهای موثر در تعیین محل احداث رصدخانه ها، علی رغم انجام مطالعات علمی برای تعیین محلهای بهینه، جهت طراحی مجموعه ی اخترشناسی در بسیاری از کشورهای خاورمیانه و به خصوص ایران، بیان ضرورت احداث رصدخانه های جدید در کشور پرداخته شده است. معیارهای متعددی از قبیل توسعه شهرسازی، راه های دسترسی، زمینشناسی منطقه، توپوگرافی منطقه، تاثیرگذار هستند. تحقیق حاضر از نوع مطالعه موردی بوده و روش جمع آوری اطلاعات در آن بر اساس مشاهده، مصاحبه و مطالعات اسنادی در جهت شناخت و تبیین طرح است. در پایان نتایج حاصل از مطالعات که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، ممکن است گردآوری کلیه ی شرایط لازم برای یک محل، به طور کامل میسر نباشد. اما چنانچه حداقل شرایط لازم نیز میسر نگردد، به هیچ وجه نباید اقدام به ساخت رصدخانه نمود. در ادامه مطالعات این مقاله پژوهشی _تحقیقی منسجم در حال انجام است که به جمع آوری دقیق لایه های اطلاعاتی مختلف جهت تعیین محلهای مناسب برای طراحی یک مجموعه اخترشناسی در استان سمنان میپردازد.

اخترشناسی ، مکان یابی ، بررسی پارامترها ، عناصر محیطی ، سمنان