هاجر مریخ پور - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی، اسدآباد، همدان
سیده بهاره عظیمی - گروه پژوهشی ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست

پسماندهای آلی خصوصا کمپوست و کود دامی در مقایسه با کودهای شیمیایی دارای مقادیر زیادی از مواد آلی هستند و می توان به عنوان منابع غنی از عناصر غذایی بکار برده شوند. نکته مهم در مورد مصرف کمپوست آلی امکان وجود فلزات سنگین در خاک و محصولات کشاورزی است.به منظور بررسی اثر کمپوست آلی بر غلظت عناصر سنگین منگنز، مس و روی در خاک و گیاه اسفناج آزمایشی با کمپوست آلی در سه سطح صفر، 15 و 30 تن در گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که کمپوست آلی، موجب افزایش معنی دار فراهمی عناصر منگنز، مس و روی در خاک شد. همچنین غلظت این عناصر در گیاهان کشت شده در تیمارهای حاوی کمپوست نسبت به خاک شاهد بیشتر بود. بین مقادیر جذب شده منگنز، مس و روی در سطوح 15 و 30 تن در هکتار اختلاف معنی داری مشاهده نشد، هرچند افزایش جذب در هر دو سطح کمپوست نسبت به خاک شاهد دیده شد.

کمپوست آلی، عناصر سنگین، خاک، گیاه اسفناج