خوشناز پاینده - گروه خاک شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
مرجان خاشعی - گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
سیما سبزعلیپور - گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

استان خوزستان با دارا بودن بیش از1275500هکتار اراضی بیابانی بر حسب تقسیم بندی اقلیمی در شمار مناطق گرم و خشک می باشد و در سال های اخیر تحت تاثیر طوفان های شدید گرد و غبار قرار گرفته که علاوه بر تاثیر سوء بهداشتی و فشارهای روانی؛ زیان های اقتصادی زیادی را به این استان وارد کرده، پدیده بیابان زایی استان ناشی از دو عامل طبیعی و انسانی است، عامل نوسانات اقلیمی از یک سو و همجواری با کشورهای عراق و عربستان و کویت از طرف دیگر تشدید این پدیده را موجب شده است. در سال-هایی که از نظر بارندگی سال خشک محسوب می شود، با توجه به متغیر بودن پوشش گیاهی منطقه، جریانات جوی به خصوص تاثیرکم فشارها و پرفشارها موجب انتقال ذرات گرد و غبار، و نیروی شتاب عرضی ( کوریولیس ) که در اثر حرکت وضعی زمین پدید می‎آید، جبهه‎ها و توده‎های هوا از طول‎های جغرافیایی غربی به طول‎های جغرافیایی شرقی حرکت می دهد که نهایتا به استان‎های نیمه غربی و جنوب غربی ایران منتقل می شود. مضافا این که جریانات حاصله از لایه میانی جو نیز بعضا به انتشار این گرد و خاک به عرض‎های شمالی و شمال شرقی استان های ذکر شده در کشور نیز کمک می‎کند. این با رهگیری از طریق سیستم رادار استان و تصاویر ارسالی C.CDUST سیستم SYNERGIE مستقر در تهران به اهواز، صورت گرفته است. تاکنون سه منشا اصلی گرد و غبار دراستان عنوان شده، که یکی نابودی پوشش گیاهی و خشک شدن تالابها، و دیگری برداشت بی رویه آب از حوزه آبخیز رودخانه های منتهی به این دشت از جمله کارون، دز و کرخه در ایران و دجله و فرات در عراق، و پدیده تغییر اقلیم می باشد. هدف این تحقیق شناسایی تغییرات این پدیده (تعداد روزهای گرد و غبار) درسالهای 1383 تا 1395 و شناسایی عوامل اقلیمی موثر بر گرد و غبار محلی استان انجام شده است.

تغییر اقلیم، گرد و غبار، استان خوزستان- ریزگرد ، آثار زیستی و اجتماعی