غزاله مددی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه ملایر
علی مصطفوی - کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
فرهاد خسروانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

یکی از پدیده های مهم و ضروری در هر کشوری، برآورد میزان رطوبت خاک در آن کشور میباشد، به گونهای که کاهش و یا افزایش رطوبت موجود در خاک میتواند اثرات زیان باری بر روی محیطزیست و زندگی بشر داشته باشد. این پدیده در غرب ایران و بویژه جنوب غرب بسیار شایع است. استان ایلام در غرب ایران بدلیل موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به مناطق خشک همسایه، از جمله مناطقی است که هر ساله با تغییرات فاحش این پدیده مواجه است. با توجه به پیامدهای متعدد این پدیده در مقیاس های مکانی کوچک و بزرگ شناخت مناطق مولد گرد و غبار استان ایلام، شناسایی مناطق مستعد فرسایش، مسیرهای انتشار این پدیده و بررسی تغییرات مکانی و زمانی آن بمنظور برنامهریزی و مدیریت بهتر در مقابله با این پدیده و کاهش هزینه های آن از ضرورت قابل توجهی برخوردار است. از این رو در این مطالعه سعی بر این است با استفاده از داده های مدل رطوبت خاک (GLDAS_NOAHH) در مقیاس ماهانه و با قدرت تفکیک مکانی 0.25*0.25، میزان رطوبت خاک را اندازه گرفت.با توجه به اهمیت و تاثیر رطوبت خاک با میزان بارش در محدوده مورد مطالعه، در ایستگاه های همدیدی استان ایلام تحلیل آماری، با استفاده از نرمافزار (SPSS) و روش های ترکیبی آماری، طی دوره آماری 2000-2014، روند تغییرات بررسی گردید. همچنین نتایج طبقه بندی رطوبت در این استان، نشان داد که در نواحی غربی این استان میزان رطوبت در دوره مورد مطالعه بسیار کم بوده است و کاهش پیدا کرده است.

ایلام، رطوبت خاک، سنجش از دور، مدل GLDAS