الهام قربانی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

امروزه یکی از مهمترین مباحث حقوق قرارداد ها ،بحث پیرامون مسوولیت پیش قراردادی است. مسوولیت پیش قراردادی در جریان مذاکرات مقدماتی محقق می شود و به گفتگو هایی اطلاق می شود که طرفین با امید بستن قرارداد، در راستای تعیین حدود وشرایط عقد به آن می پردازند.در این رابطه آنچه مطرح است،نخست مبنا وماهیت مسوولیت پیش قراردادی و درثانی ضمانت اجرای نقض قواعد حاکم بر مذاکرات پیش قراردادی می باشد.در رابطه با مبنای مسوولیت پیش قراردادی،اصل حسن نیت، اولین ومهمترین مبنای مسوولیت است که بر طبق آن طرفین ملزم به ارایه اطلاعات صحیح و عدم قطع مذاکرات می باشند.در ادامه، گفتگو های مقدماتی ،حاکمیت اراده ،شروط ضمنی ،رابطه اعتمادی بین طرفین عقد و نقش و نگرش عرف در مبنای مسوولیت پیش قراردادی مهمترین نقش را ایفا می کنند.از سوی دیگر در رابطه با ماهیت چنین مسوولیتی، عده ای از حقوق دانان اعتقاد بر قراردادی بودن مسوولیت پیش قراردادی و برخی دیگرآن را ناشی از حاکمیت قانون ودارای ریشه قهری می دانند.گفتنی است که به نظر درباره تعهد به اطلاع رسانی در رابطه با شرایط و توابع عقد، به خصوص در قرارداد های استاندارد یا زمانی که طرفین رابطه امانی با هم دارند، چهره مسوولیت رنگ و بوی قراردادی داشته و در جایی که عرف این چنین مسوولیتی را درباره افشای اطلاعات اساسی و رعایت حسن نیت می شناسد ،دارای ماهیت قهری باشد.با این وجود خسارت های ناشی از تخلف از قواعد فوق ممکن است در دوره پیش قراردادی حاصل شده یا از تقصیر پیش قراردادی در دوره اجرایی عقد ظاهر شود. به نظر استفاده از حربه جبران ضرر وزیان مادی وحق الزام به اجرای عین تعهد در فرض اول و حق حبس ثمن و استفاده از راهکار فسخ وبطلان قرارداد در حالت دوم از جمله ضمانت اجراهای تخلف از قواعد حاکم بر مسوولیت پیش قراردادی باشد.

مسوولیت پیش قراردادی، مذاکرات پیش قراردادی ،گفتگو های مقدماتی، اصل حسن نیت