الناز طالبی - دانشجوی دکتری معماری ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
مسعود یوسفی تذکر - عضو هیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

معماری تجلی دهنده برخی از مفاهیم،ارزش ها و اتفاقات یک جامعه است . بناهای حکومتی و دولتی شهر تبریز به عنوان یکی از مهمترین شهرهای دوران معاصر ایران، الگویی متفاوت داشته است که بررسی آنها نشان از اثرگذاری عوامل مختلف خارجی و داخلی دارد. در این مقاله با بررسی زمینه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در دوره مورد نظر در شهر تبریز، چگونگی اثرگذاری معماری اقتباسی و میزان تاثیر معماری ایرانی اسلامی از لحاظ ساختاری و شکلی مورد بررسی قرار میگیرد. روش تحقیق در این پژوهش کیفی و ابزار پژوهش کتابخانه ای است. یافته ها حاکی از آن است که در اوایل دوران پهلوی اول با ورودی کاربریهای جدید معماری وام گرفته شده از کشور مبدا همان کاربریها توسط معماران و مهندسان اروپایی در تبریز رواج یافته است، اما با گذشت زمان و رونق گرفتن آثار معماران ایرانی، گرایش به سمت معماریهای روز دنیا بیشتر شده است و اگرچه عناصر معماری اسلامی در ساختمانهای دولتی مشاهده میشوند اما این عناصر در قالبی به نمایش درآمده اند که معماری منطقه را علاوه بر شباهت به معماری دنیا، به معماری دولتی شهرهای بزرگ ایران به ویژه پایتخت نزدیکتر کرده اند. بنابراین میتوان تحول اساسی و عمیق معماری بناهای دولتی تبریز را ناشی از اثرگذاری عوامل اجتماعی و سیاسی به ویژه حضور مهندسان اروپایی در این شهر دانست.با وقوع انقلاب اسلامی و توجه به تحولات عظیم اجتماعی و فرهنگی و تاکید بر هویت اسلامی، این دوره ،دوره شکوفایی معماری سنت گرای ایرانی اسلامی است.

معماری ایرانی اسلامی ،دوران معاصر، هویت معماری بناهای دولتی، تبریز