آزیتا بلالی اسکویی - استادیار دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز
حدیثه زاده مهدی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

طبیعت عنصری حایز اهمیت در ادیان و واجد جایگاهی متفاوت در ایدیولوژیها بوده است، به طوری که در جهان بینی جوامع سنتی علیرغم تشابهاتی که د یده میشود، جایگاه طبیعت از عنصری که خود خداوند به شمار می رفته تا عنصری شر و جایگاه زندگی شیطان متغیر بوده است. اما در دوران معاصر پیوند میان الهیات و فیزیک گسسته شد و هماهنگی بین انسان و طبیعت دستخوش تغییر و دگرگونی عظیمی قرار گرفت که نتایج آن در دنیای کنونی قابل مشاهده است. پیچیدگی مفهوم طبیعت، پژوهش درباره آن را در معماری معاصر ضروری می سازد و نیازمند بازنگری این مفاهیم در قالب نگرش های سنتی می باشد. با توجه به تقدس طبیعت در نگرش های سنتی که مبحث مورد نظر این پژوهش می باشد، به باز شناسی نگرش های عرفانی ،قرآنی و اسطوره ای ایران و نگرش مذهبی شرقی پرداخته شده است. این پژوهش در صدد پاسخ گویی به این سوال است که چه نگرش هایی در زمینه مفهوم طبیعت وجود دارد با توجه به بررسی های انجام گرفته در این پژوهش با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی ، ویژگی های جامعی از نگرش ادیان به مفهوم طبیعت تبیین گردیده است. نگاه متفاوت به طبیعت باعث شناخت ذات و ماهیت طبیعت از بعد دیگری خواهد شد که این شناخت باعث حس نزدیکی به طبیعت و در بعد عمیق تر باعث می شود فرد احساس کند جزیی از طبیعت و خود طبیعت است. این طبیعت شناسی به خود شناسی و در نهایت به خدا شناسی که سبب آرامش و سکون روح و جسم است، خواهد رسید. یافته ها بیان کرد که علی رغم وجود تفاوت های ساختاری و نگرشی ادیان مختلف نسبت به طبیعت ، خطوط مشترکی نیز در نگاه آن ها نسبت به طبیعت وجود دارد که در شکل گیری اعتقادات و مقدسات آن ها نسبت به طبیعت نقش اساسی داشته اند.

طبیعت، نگرش قرآنی ، نگرش عرفانی ، نگرش های شرقی