محمد لطفی - پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

منطقه چشمه نقره در پنجره تکتونیکی تکنار بین دو گسل ریوش در شمال و گسل درونه در جنوب محدود شده است. این منطقه با 6 چرخه آتشفشانی، بخشی از پوشش ترشیری باریکه برخاسته و گوه مانند تکنار می باشد. تحول ماگمایی بر اساس توالی استراتیگرافی و توصیف های پتروگرافی سنگ ها، روندی از تفریق را نشان می دهد که طی آن و در آخرین مرحله از فعالیت آتشفشانی (EV6)، زایش سیالات پرسیلیس باقیمانده رخ می دهد. گسله های پرشیب ◦75 تا ◦80 در شمال چشمه نقره نقش گذرگاه ها و پهنه های تغذیه کننده را جهت مهاجرت سیالات باقیمانده بازی کرده و سرانجام پهنه های دگرسانی با روند باختر-خاور و شمال باختر-جنوب خاور و بلوک های ناهنجار ی(E تا A) طلا و مجموعه فلزات پایه وابسته به وقوع پیوسته است. بلوک شماره A واقع در شمال چشمه نقره یک ساختار سنکلینالی خوابیده پلانژدار از واحدهای سنگی Eat و ESh-2 ایوسن میانی را شامل می شود که به شدت سیلیسی و توسط دگرسانی آلونیتی شدن همپوشانی گردیده و سرانجام پاراژنز کانیایی پیریت فرامبوییدال، طلا، کالکوپیریت، بورنیت، اسفالریت، گالن، تترایدریت، جیمزونیت، باریت و انبوهه هایی از کوارتز حفره دار (Vuggy quartz) به عنوان کانی باطله، شکل گرفته است. پارامترهای فیزیکوشیمیایی سیالات باقیمانده مسیول در کانه زایی با مطالعه سیالات درگیر در گانگ کوارتز بر طبق داده های زیر مورد بررسی قرار گرفته بیان کننده نوعی کانه زایی تیپ اپی ترمال است: TH= 190◦ to 240◦, total density= 0.6 to 0.9 gr/cm3, depth of formation 60 to 1500m, salinity=4.5 to 6.5 wt%NaCl eq. and pressure (P) = 15-300bar. از مشاهدات زمین شناسی-ساختاری، تیپ های مختلف دگرسانی و مجموعه کانه های وابسته و همچنین داده های ترمومتری، چنین نتیجه گیری می شود که رویکرد اکتشافی منطقه چشمه نقره، کانه زایی تیپ اپی ترمال با سولفید بالا و طلادار را تایید می نماید.

کانه زایی طلا، اپی ترمال، زون تکنار، منطقه چشمه نقره