زمین شیمی عناصر نادر خاکی سامانه دگرسانی آرژیلیک منطقه سیاه کمر میانه، شمال غرب ایران

نفوذ تودههای آذرین میکرومونزودیوریتی، کوارتزمونزوسینیتی، و میکروگرانیت پورفیری به سن الیگوسن به درون سنگهای آتشفشانی و آذرآواری ایوسن سبب رخداد دگرسانی آرژیلیک گسترده ایدر منطقه سیاهکمر میانه (استان آذربایجانشرقی، شمالغرب ایران) شده است. کایولینیت، کوارتز، آلونیت، پیروفیلیت، روتیل، سریسیت، ایلیت، جاروسیت، کلسیت، فلدسپار، کلریت، هماتیت، گوتیت، و پیریت کانی های این سامانه دگرسانی میباشند. محاسبات تغییرات جرم با فرض Al به عنوان عنصر شاخص کمتحرک نشان میدهند که عواملی نظیر pH پایین سیالات دگرسان کننده، سیستم زهکشی مناسب، فعالیت بالای لیگاندهای کمپلکس ساز، نسبت بالای سیال به سنگ و شدت دگرسانی نقش کنترلی مهمی در توزیع و رفتار عناصر نادر خاکی در طی تکوین و توسعه سامانه دگرسانی آرژیلیک ایفا نموده اند. الگوی توزیع REEs به هنجار شده به کندریت جدایش و غنی شدگی نسبتا ضعیف LREEs نسبت به HREEs و رخداد بیهنجاری منفی Eu و Ce طی آرژیلیکی شدن سنگ های آندزیتی را به نمایش می گذارند. رخداد بیهنجاری های منفیEu و Ce طی توسعه سامانه دگرسانی آرژیلیک در ارتباط با تخریب کانیهای پلاژیوکلاز، فلدسپار پتاسیم و هورنبلند توسط سیالات درونزاد است.افزون بر این، این پژوهش آشکار می کند که توزیع و تمرکز REEs در این سامانه دگرسانی به عواملی نظیر جذب سطحی توسط کایولینیت، روبش توسط اکسیدها و هیدروکسیدهای فلزی، و تثبیت در فازهای نیومورف (روتیل، جاروسیت، سریسیت و ایلیت) وابسته می باشد.

کلیدواژه ها:

زمین شیمی ، دگرسانی آرژیلیک ، کنترل کانیایی ، عناصر نادر خاکی ، سیاه کمر