فریدون عوفی - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
مهناز ربانی ها - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
سارا اردو - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران

سیستم های ساحلی و جزیره ای به دلیل شرایط زیست محیطی منحصر به فرد آب های کم عمق و زمینه های مساعد فعالیت های توسعه ای، برای بهبود پایدار جوامع زیستی ضروری بوده و بسیاری از گونه های حفاظت شده و یا در معرض خطر از زیستگاه های این مناطق استفاده می کنند چنین ویژگی هایی سبب تمرکز انسان و مجموعه خدماتی وابسته به آن درنواحی کرانه ای گردیده و توسعه این روند فضای ناحیه ساحلی را متحول ساخته و به تدریج اشکال طبیعی و زیستگاه های ویژه جای ود را به منظر انسان ساخت داده است. تخریب و کاهش زیستگاه ها عامل اصلی کاهش تنوع زیستی بوده و درنتیجه اثرات انسانی درمقیاس زیستگاه به طور موثر مقابل بررسی بوده و می تواند در چارچوب مدیریت اکوسیستم- گونه محور مدیریت شود، لذا ضروری است زیستگاه های متنوع در بخش ساحلی- دریایی جزیره در قبال این پیامدها مطالعه شود تا فعالیت ها بر طبیعت آن تطبق باشد. اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش عبارت است از: شناسایی مناطق حساس و آسیب پذیر و چشم اندازهای طبیعی و گردشگری، تعیین ویژگی های انحصاری و کاربری های ساحل، حفاظت و احیاء زیست بوم ها وذخایر ژنتیکی جانوری و گیاهی ساحلی- دریایی، شناخت تهدیدات زیست محیطی و ارتقاء ظرفیت مقابله با مخاطرات و آسیب ها. طبقه بندی زیستگاهی برای ارایه گزارش مدیریتی، ایجاد نقشه و تحلیل جامع داده های اکولوژیکی مورد نیاز است. ایجاد نقشه زیستگاه های ساحلی- دریایی، به ارزیابی اثرات فعالیت های انسانی بر ناحیه ساحلی، طرح برنامه های نظارتی و حفاظتی و همچنین مدل سازی اکوسیستمی کمک می کند. در این روش، دانش مدیران و برنامه ریزان مناطق ساحلی برای به کارگیری روش های جدیدی مدیریت حفاظت و بهره برداری بهینه مبتنی بر توسعه پایدار افزایش می یابد. به طوری که پیامدهای ناشی از پدیده تغییر اقلیم بر محیط زیست دریایی نیز طبق نیازها ومنابع کاربران (مسایل سیاسی، اجتماعی- اقتصادی)، و با در نظر گرفتن ویژگی های زیستگاه و بیوتاپ (کوچکترین واحد زیستی زیستگاهی)، منجر به ابداع سیستم های طبقه بندی زیستگاهی متعدد بر اساس شرایط زمانی و مکانی متفاوت شده است. بنابراین طبقه بندی زیستگاهی می تواند با ایجاد انسجام در ارایه اطلاعات مربوط به اکوسیستم ها نقشی اساسی را در مدیریت آن ایفاء کند. بدین منظور تهیه اطلاعات لازم جهت ایجاد نقشه مناطق حساس اکولوژیک و تهیه بانک جامع اطلاعات زیستگاه های حساس و آسیب پذیر، انجام مطالعات لازم جهت تعیین و اجرای طرح های بازسازی و احیای اکولوژیک درمناطق ساحلی و دریایی مورد توجه قرار گرفته است. اهداف پژوهش، طبقه بندی ناحیه ساحلی از دیدگاه اکولوژیک براساس معیارهای استاندارد دو مولفه مهم زمین ریخت شناختی و پوشش زیستی است. در این خصوص، نتایج به دست آمده به تفکیک نواحی جغرافیایی به صورت شناسایی و طبقه بندی استاندارد بیوتاپ ها در گروه های اصلی زمین ریخت شناسی، کدبندی بیوتاپ های ساحلی بر اساس مدل استاندارد اکولوژی، تعیین شاخص فراوانی اکوسیستم های ساحلی و محدوده تحت پوشش هر سیستم نسبت به کل منطقه مورد بررسی، تعیین محدوده بیوتاپ ها در هر اکوسیستم و درصد هم پوشانی آن ها، و تعیین عوامل موثر بر ثبات و با تخریب بیوتاپ ها به تفکیک عوامل انسانی و طبیعی قابل ارایه است.

تغییر اقلیم، طبقه بندی استاندارد، زیستگاه های ساحلی، خلیج فارس و تنگه هرمز