خلیل بیگ زاده - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه
احسان زندی طلب - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه

معراج نامه ها از گونه های کهن در ادب دینی هستند و نمونه های کمابیش مشابهی در فرهنگ های جهان دارند. ارداویراف نامه مفصل ترین معراج نامه ی مزدایی است که داستان سفر روحانی ویراف به جهان دیگر و بازگشت پیروزمندانه وی را گزارش کرده است. به باور جوزف کمبل، سفر قهرمان در متون روایی همه ی ملت های جهان از ساختار واحد و مشابهی برخوردار است که برآمده از ناخودآگاه جمعی است. اهمیت این پژوهش تلاش برای تجلی مولفه های فرهنگ پیشین ایرانی در چنین آثاری با تکیه بر نظریه های پذیرفته ی جهانی است که با هدف تبیین مراحل سفر قهرمان (ویراف) در ارداویراف نامه براساس الگوی کمبل با رویکردی توصیفی تحلیلی انجام شده و دستاورد پژوهش حاکی است که سفر ویراف با مراحل سه گانه ی (عزیمت، تشرفو بازگست) سفر قهرمان در الگوی کمبل تا حدودی همخوانی دارد و در مواردی از زیرگونه های هفده گانه فاقد معادل است که دلیل آ نوع نگرش به سیمای قهرمان در ساحت هدف های دینی و اسطوره ای و نیز تفاوت بنیادین موضوع معراج با سفر قهرمان است.

کهن الگو، جوزف کمبل، سفر قهرمان، ارداویراف نامه