محمدمهدی مظفری - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین
مهدی اجلی - پژوهشگر فوق دکتری تخصصی، مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران

هرساله بلایای طبیعی و حوادث پیش بینی نشده نظیر زلزله، سیل، طوفان، خشک سالی و آتش سوزی بخش های مختلفی از جهان را گرفتار می کنند و عدم آمادگی و مقابله مناسب با آن ها تلفات و خسارات سنگینی را به ملت ها و دارایی های آن ها وارد می کند که بعضا جبران ناپذیر است. آتش سوزی و فروریختن ساختمان پلاسکو، زلزله اخیر سرپل ذهاب در کرمانشاه نیز از حوادث ناگواری بود که علاوه بر خسارت های سنگین مالی، تلفات جانی و نگرانی های بسیاری را در خصوص ساختمان های قدیمی دیگر و حوادث پیش بینی نشده آینده به همراه داشت. در این راستا، اطلاعات یک محرک کلیدی زنجیره تامین بشردوستانه است، زیرا بدون داشتن اطلاعات مناسب و کافی، یک گروه امدادرسانی نمی تواند خواسته های آسیب دیدگان را بداند. در این پژوهش، با مرور ادبیات و مصاحبه با مدیران و خبرگان حوزه امداد و نجات و مدیریت بحران کشور، ده فاکتور بحرانی موفقیت به کارگیری فناوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تامین بشردوستانه استخراج شد. سپس ارتباط میان این فاکتورها با مدل سازی ساختاری تفسیری تبیین گردید و نهایتا فاکتورها در پنج سطح قرار گرفتند. در ادامه با استفاده از تکنیک دیمتل فازی شدت ارتباط میان فاکتورها مشخص و یک نقشه مفهومی (روابط علی و معلولی فاکتورها) پیشنهاد شد به طوری که 7 فاکتور به عنوان عوامل تاثیرگذار و 3 فاکتور به عنوان عوامل تاثیرپذیر شناسایی گردید. براساس نتایج نهایی، استخدام کارکنان دانشی به عنوان تاثیرگذارترین فاکتور با پایین ترین سطح و برنامه ریزی استراتژیک به عنوان تاثیرپذیرترین فاکتور با بالاترین سطح شناخته شدند که توجه جدی مدیران نجات و امداد و مدیریت بحران کشور را می طلبد.

فناوری اطلاعات، فاکتورهای بحرانی موفقیت، مدیریت زنجیره تامین بشردوستانه، مدل سازی ساختاری تفسیری، دیمتل فازی