کامران نجفی - کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
جهانشاه کاظمی راد - کارشناسی ارشد مدیریت محیط زیست، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
مسعود قنبری - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ا یران
رخشان حجازی - استادیار، گروه مدیریت محیط زیست، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

مقدمه: خطرناکترین صنعت از نظر تلفات مربوط به کار، نرخ آسیب دیدگی و پرداخت غرامت به کارگران صنعت ساخت و ساز می باشد. از این رو ارزیابی ریسک های ایمنی، یک گام کلیدی و اساسی در مدیریت پروژه های ساخت و ساز می باشد. در این مطالعه ریسک های شغلی را در پروژه حفاری خط A مترو قم شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: در این مطالعه موردی توصیفی، از تکنیک حالات شکست و تجزیه و تحلیل اثرات آن استفاده گردید. جهت جمع آوری اطلاعات از روش های مشاهده، تجربه، چک لیست، آیین نامه ها و استانداردهای مرتبط و سوابق حوادث ثبت شده استفاده گردید؛ قابلیت کشف خطرات، شدت، احتمال و پیامد های مخاطرات با حضور کارشناسان باتجربه تعیین شد. ریسک های شناسایی شده اولویت بندی شده و اقدامات اصلاحی توصیه شد. یافته ها: طی مطالعه حاضر پروژه به 12 واحد کاری مختلف تفکیک شد. در مجموع 49 عنوان فعالیت مرتبط با این 12 واحد مشخص گردید و در نهایت 293 خطر مرتبط با این تعداد فعالیت ها مورد شناسایی قرار گرفت. سطوح ریسک 26 مورد در سطح ریسک پایین ، 202 مورد در سطح ریسک متوسط و 65 مورد در سطح ریسک بالا قرار داشت. بعد از پیاده سازی اقدامات اصلاحی به جز 3 خطری که در سطح ریسک متوسط قرار گرفتند باقی به سطح ریسک پایین تقلیل یافتند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که با استفاده از تکنیک FMEA برای ارزیابی ریسک های شغلی پروژه های حفاری مکانیزه تونل بسیار مناسب بوده و در صورت تشکیل تیم FMEA قوی در نهایت منجر به کاهش سطح ریسک در پروژه خواهد شد.

حفاری مکانیزه، FMEA، ارزیابی ریسک، TBM