فریده محمدعلی پور - استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی تهران
محمدرضا امانی - کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران

اهمیت روزافزون منابع آب شیرین، سهیم بودن بسیاری از کشورها در این منابع و ارزش انکارناپذیر آنها، ایجاب می کنددر عملکرد کشورها در بهره برداری از این منابع، تامل گردد تا از این طریق، راهی برای مدیریت بحران آب در عرصهبین المللی یافت شود. عملکردی که نشان دهنده رویکرد حاکمیتی آنها در چگونگی استفاده از منابع آبی مشترک است. درمقاله حاضر به بررسی تاثیر رویکردهای نظری حاکمیت بر بهره برداری از رودخانه های مرزی و مشترک با تمرکز برآسیای مرکزی پرداخته شده است. پرسش اصلی آن است که حق حاکمیت چه تاثیری بر بهره برداری از رودخانه هایمرزی و مشترک کشورهای آسیای مرکزی بین سال های 1991-2014 گذاشته است در پاسخ به این پرسش، فرضیه ما این است که اعمال حق حاکمیت محدود سرزمینی، موجب شکل گیری همکاری در بهره برداری از رودخانه های مرزی ومشترک در آسیای مرکزی شده است. در مسیله آسیای مرکزی با بررسی قراردادهای منعقده میان این کشورها در ارتباطبا مسیله بهره برداری از رودخانه های مرزی و مشترک؛ مشخص شد که با ترویج دو اصل بنیادین استفاده منصفانه ومعقول و منع ایراد ضرر مهم از مناقشات در میزان و چگونگی بهره برداری از منابع آبی کاسته شده و مدیریت بحران آبرا با چشم اندازی امیدوارکننده روبه رو ساخته است. این مقاله از روش توصیفی- تبیینی بهره گرفته است.

رودخانه های مرزی، منابع آبی مشترک، مدیریت آب بهره برداری از رودخانه های مرزی