بررسی دیدگاه ابن سینا، علامه دوانی، میرداماد و ملاصدرا در مورد رابط یا رابطی بودن معلول

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: کنفرانس ملی علوم اسلامی و پژوهش های دینی
  • کد COI اختصاصی: RELIGI01_233
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 764
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صایب محمدی ساردویی

دانشجو کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

حسین کرمشاهی امجزی

دانشجو کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه هرمزگان

علی اکبر نصیری

استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

وجود در یک تقسیم بندی کلی به دو قسم وجود فی نفسه و وجود فی غیره، و وجود فی نفسه خود به لنفسه و لغیره تقسیم می شود. وجود فی نفسه لنفسه وجودی است که اگر بخواهد در خارج محقق شود نیاز به غیر ندارد و قایم باالذات است. اما وجود فی نفسه لغیره برای تحقق نیاز به تکیه گاهی دارد تا در ظرف آن متحقق شود. در اصطلاح فلسفی به وجود فی نفسه لغیره وجود رابطی، و به وجود فی غیره وجود رابط گفته می شود. این قسم از وجود فاقد جنبه فی نفسه است و هیچ نحو استقلالی از خود ندارد، بلکه قایم به طرفین (موضوع و محمول) است. در پاسخ به این سوال که نحوه تحقق معلول رابط است یا رابطی، فیلسوفان پیشین اکثریت قایلند به اینکه وجود معلول رابطی است؛ از جمله آن ها ابن سینا است، البته ملاصدرا نظر ابن سینا را طوری دیگر تفسیر کرده است و معتقد است که ابن سینا قایل به وجود رابط معلول است. علامه دوانی با استناد به اینکه ممکنات معلول واجب بالذات اند موجود شدن آن ها را بدون انتساب به واجب تعالی محال می داند و موجود بودن آن ها را همان ارتباط و انتساب به مبدا می داند در واقع او قایل به وجود رابط معلول است. پس از او میرداماد درصدد اثبات وجود رابط برآمد؛ او فیلسوفی اصالت ماهیتی بود از نظر ایشان مفهوم وجود و موجود در واجب تعالی و ممکنات به یک معناست و وجود ماهیت همان ارتباط و انتساب به واجب بالذات است که نتیجه آن چیزی جز وجود رابط معلول نیست. ملاصدرا نحوه وجود معلول را رابط می داند و برای آن حیثیتی جدا از علت قایل نمی شود و آن را شانی از شیونات علت می داند.

کلیدواژه ها

وجود فی نفسه، وجود فی غیره، وجود رابطی، وجود رابط، وجود رابط معلول

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.