آراء علمای متقدم و متاخر شیعه و سنی و مستشرقین در باب سبعه احرف

قرآن کریم معجزه نبوت و آخرین و کامل ترین کتاب آسمانی الهی و حاوی دستورات دینی اسلامی است. خداوند مردم را به قرآن فراخوانده تا این کتاب مقدس را سرلوحه زندگی خویش قرار دهند و در روش و منش از آن بهره جویند و مطابق آن عمل کنند تا رستگار شوند. اما سوال این است که کتاب جامع الهی بر پیامبر گرامی اسلام یک نزول داشته یا بیش از یک بارنازل شده است آیا کل قرآن یک باره فرود آمده و یا طی مراحلی و هر آیه یک مرتبه یا بیش از آن بر پیامبر وحی شده در صورت نزول بیش از یک بار، با یک قرایت واحد و به جهت تکرار بوده و یا با قرایات مختلف برای پیامبر (ص) آورده شده است در صورت اثبات نزول هر آیه بیش از یک بار و با قرایات مختلف، قاری قرآن ملزم به قرایت یک وجه است یا همه ی وجوه قرایات اینها شبهاتی است که پیرامون نزول قرآن به یک حرف یا بیشتر وجود دارد و همواره به عنوان پرسشی مهم مطرح شده که در هر دوره نیز بی پاسخ نمانده و اکثر صاحب نظران درباره این موضوع دلایلی آورده اند. در این نوشتار سعی بر آن است تا با بررسی آراء بزرگان، پاسخ پرسش های فوق را بیابیم و به نظر واحدی در باب نزول قرآن به یک حرف برسیم. بعضی روایات نزول بر هفت حرف که از لحاظ سند و محتوا دارای اشکال است را بررسی کنیم. برخی توجیهات عدد هفت، کثرت تعداد فرض شده و مستشرقان نیز بر اساس مطالعه ی همین منابع، نظر خویش را بیان کرده اند. اما واقعیت این است که در زمان نزول، کتابت، قرایت اولیه پیامبر بر صحابه و آموزش آن ها، تدوین قرآن توسط امام علی (ع) پس از رحلت پیامبر (ص) و اسنتساخ مصاحف اولیه، همه و همه دلالت بر یک حرف دارند و نظریه هفت حرف در حد یک شبهه و در همان جایگاه باقی مانده است.

کلیدواژه ها:

قرآن ، سبعه ، احرف ، هفت ، متقدم ، متاخر ، مستشرقین